1923 - 2003

Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” II Bydgoszcz-Fordon im. gen. Józefa Hallera 1923 – 2003

           

     Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Fordonie założono 18 listopada 1923 roku. Założycielem i pierwszym prezesem gniazda był lekarz doktor Stefan Buxakowski. W 1933 roku prezesem wybrano Kazimierza Szymańskiego dyrektora fabryki papieru. W 1935 roku gniazdo liczyło 35 sokołów. Lokal Towarzystwa mieścił się w "Strzelnicy" przy dawnej ul. Bydgoskiej 22.Obiekt ten posiadał piękną restaurację oraz salę i scenę, został zniszczony w 1945 roku. Właścicielem „Strzelnicy” był Stefan Niewitecki, który był głównym sponsorem "Sokoła" w Fordonie, był on też właścicielem firmy autobusowej i przewozowej, powstaniec wielkopolski, były oficer lotnictwa odznaczony Krzyżem Virtutti Militarii. Gniazdo w 1936 roku liczyło 48 członków . W 1937 roku prezesem wybrano Stefana Niewiteckiego. Podczas lustracji gniazda

w 1937 roku, władze Okręgu V wysoko oceniły postawę moralną i wyrobienie sokołów w Fordonie. Lustracja obejmowała musztrę, ćwiczenia wstępne, naukę ćwiczeń wolnych, ćwiczenia przyrządowe i gry. Sokoli w Fordonie uprawiali gimnastykę, L.A., zapasy, ciężary, urządzali zabawy i majówki. Kierunek wychowawczy był zgodny z ruchem narodowo katolickim i patriotycznym. Specjalnością „Sokoła” w Fordonie było szkolenie strzeleckie. W 1937 roku sokoli fordońscy zajęli I miejsce w zawodach strzeleckich Dzielnicy Pomorskiej Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce. Od 1938 roku prezesem gniazda sokolego był Franciszek Schreiber, a naczelnikiem Alfons Zieliński. W „Sokole” fordońskim prężnie działał od samego początku gniazda burmistrz Fordonu Wacław Wawrzyniak – członek gniazda i Polikarp Ziółkowski właściciel przetwórni. Wybitną sokolicą była długoletnia przewodnicząca sokolic Anna Szreybrowska, odznaczona jako nieliczna z kobiet przez prezydenta RP Krzyżem „Polonia Restituta”.

     Przed drugą wojną gniazdo liczyło 66 członków w tym 49 druhów i 17 druhen. Fordońscy sokoli aktywnie uczestniczyli w działalności PW i WF. Uczestniczyli w zlotach sokolstwa polskiego m.in. w Chełmnie, Toruniu, Gdyni, Bydgoszczy, Grudziądzu, Katowicach, na Zaolziu . Gniazdo "Sokoła" w Fordonie posiadało swój sztandar, który haftowały sokolice gniazda pod kierunkiem Konstancji Zielińskiej. W 1924 roku w Fordonie odbyła się wielka uroczystość poświęcenia sztandaru, na którą przybyły władze Dzielnicy Pomorskiej ZTG „Sokół” w Polsce na czele z prezesem Karolem Mokrzyckim i prezesem Okręgu V Alojzym Malczewskim i naczelnikiem Franciszkiem Gołębiewskim. „Sokół” fordoński posiadał też zespół amatorski, który wystawiał sztuki teatralne, żywe obrazy, organizowano wycieczki i zabawy taneczne dla mieszkańców miasteczka, z których dochód przeznaczono na działalność gniazda. Działał też prężnie zespół kręglarski. Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Fordonie było organizacją najbardziej prężną w miasteczku. Organizowało ono dla mieszkańców największą ilość imprez, które zostały licznie opisane na łamach „Dziennika Bydgoskiego”.

     Podczas mrocznej okupacji hitlerowskiej w latach 1939-1945 wielu członków „Sokoła” w Fordonie zostało zamordowanych. W samym Fordonie w latach 1939-1945 sokoli prowadzili działalność konspiracyjną. W 1945 roku sokoli, którzy wrócili z wojny i ci którzy przeżyli wojnę, próbowali reaktywować Sokoła. Niestety komuniści zabronili sokołom zorganizowania się w Towarzystwo. Sokoli fordońscy aż do 1989 roku prowadzili działalność niejawną – konspiracyjną i działalność jawną. Przywódcą sokołów fordońskich był aż do śmierci Franciszek Schreiber (1883-1973), a potem Alfons Zieliński „Funek” (1903-1993). Miasteczko Fordon w 1973 roku zostało włączone w granice Bydgoszczy. Nastąpiła rozbudowa Fordonu. Obecnie jest to największa dzielnica miasta. W l989 roku nastąpiła polityczna możliwość rejestrowania się gniazd sokolich w Polsce. Niestety, większość sokołów i sokolic fordońskich już wymarło. Przemian politycznych dożyli nieliczni już druhowie i druhny.

     W sobotę 15 września 1990 roku w świetlicy Szkoły Podstawowej Nr 29 w Bydgoszczy-Fordonie, odbyło się Walne Zgromadzenie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” II Bydgoszcz-Fordon. Towarzystwo nawiązuje bezpośrednio do dorobku, historii, ideologii i tradycji TG „Sokół” powstałego we Lwowie w 1867 roku, w Bydgoszczy w 1886 i w Fordonie w 1923 roku. 15 lipca 1990 roku, w 580 rocznicę bitwy pod Grunwaldem, z inicjatywy Andrzeja Leonarda Boguckiego, odbyło się zebranie założycielskie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” II Bydgoszcz-Fordon. W zebraniu uczestniczyło 21 osób, przygotowano statut oraz dokumenty i wystąpiono z wnioskiem do urzędu o ponowną rejestrację gniazda sokolego. Urząd Wojewódzki w Bydgoszczy, Wydział Kultury, Nauki i Sportu, decyzją z dnia 30 lipca 1990 roku zarejestrował Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” II Bydgoszcz-Fordon. Komitet założycielski liczył 21 członków założycieli.

    Na Walnym Zgromadzeniu w dniu 15 września 1990 roku wybrano następujące władze gniazda: prezes Andrzej Leonard Bogucki, I wiceprezes Leonard Majewski, II wiceprezes Marek Wawrzyniak, sekretarz Barbara Jastrzębska-Rutkowska, skarbnik, Urszula Krężel, naczelnik Andrzej Rutkowski, kierownik ds. młodzieży Piotr Bryzgalski, członek Alfons Zieliński, Urszula Bogucka, kapelan ks. Edmund Sikorski. Komisję rewizyjną stanowili: Jadwiga Sznajder – przewodnicząca oraz członkowie Kazimierz Filipski i Andrzej Bieżuński. Utworzono sekcje gniazda: gimnastyczną, młodzieży szkolnej, kolarską, strzelecką, L.A. i turystyczną. W dniach 9 i 10 listopada 1990 roku w Bydgoszczy Fordonie odbyły się ważne uroczystości sokole. Odprawiona została Msza Św. w parafii Św. Mateusza w intencji zamordowanego przez hitlerowców w dniu 2 października 1939 roku burmistrza Fordonu Wacława Wawrzyniaka, wybitnego działacz TG „Sokół” w Fordonie, oraz w intencji poległych za Ojczyznę, pomordowanych, zakatowanych i zmarłych sokołów. W sali gimnastycznej Szkoły Podstawowej Nr 29 przy ul. Gawędy 5 nastąpiła uroczystość nadania imienia patrona Wacława Wawrzyniaka tej szkole. Ważnym punktem programu był po raz pierwszy w Polsce zorganizowany popis gimnastyczny 63 sokoląt członków TG „Sokół” II Bydgoszcz-Fordon.

     TG „Sokół” II Bydgoszcz Fordon zorganizowało cykl imprez, którymi uczczono 200 Rocznicę Uchwalenia Konstytucji 3 Maja 1791-1991. Odbył się Rajd pieszy i kolarski, przeprowadzono konkurs historyczny oraz zawody sportowe. Na płycie stadionu WKS „Zawisza” przy ul. Sielskiej, pod kierunkiem Danuty Król odbył się pokaz gimnastyczny Odbyły się też zawody L.A. Na starcie stanęło 254 zawodników w wieku 11-15 lat. Z udziałem 105 osób odbyły się Zawody Strzeleckie o tytuł „Króla Kurkowego Fordonu”. 3 Maja w kaplicy Św. Mateusza została odprawiona Msza Św. w intencji sokołów i Ojczyzny. Poświęcony został nowy proporzec T.G „Sokół” II Bydgoszcz-Fordon.

     Gniazdo sokole w Fordonie zorganizowało niezliczoną ilość różnych imprez. Nie sposób je tu wszystkie wypisać. Warto chociaż wspomnieć o niektórych.8 listopada 1991 roku w Bydgoszczy-Fordonie odbył się „Zlot Kościuszkowski”, który był Zlotem Związku Towarzystw Gimnastycznych Sokół" w Polsce w 105 lecie „Sokoła” w Bydgoszczy. 5 czerwca 1992 r. odbyło się przekazanie i poświęcenie nowego sztandaru TG „Sokół” II Bydgoszcz-Fordon. Jest to pierwszy sztandar w kraju po ożywieniu Sokolstwa Polskiego. Sztandar poświęcił ks. dr hab. Jerzy Buxakowski, Rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Pelplinie, a zarazem syn założyciela TG „Sokół” w Fordonie dr. Stefana Buxakowskiego. Przy licznie przybyłych gościach odbyły się masowe pokazy gimnastyczne i zawody sportowe. 14 czerwca 1992 roku w Warszawie gniazdo wzięło udział w pięknym pokazie gimnastycznym, jako najlepsza sekcja gimnastyczna w Związku, na Placu Zamkowym obok kolumny króla Zygmunta III Wazy. Sokoli z Fordonu byli serdecznie oklaskiwani przez mieszkańców Warszawy i przez turystów. Pokaz sokołów fordońskich obserwowali uważnie polscy olimpijczycy m.in. Irena Szewińska, Władysław Komar, Ryszard Parulski i in. Sokoli zdobyli wielki puchar.

    Obchodzono Jubileusze 150 lecia urodzin Marii Konopnickiej,120 rocznicę urodzin generała sokolego Józefa Hallera. W 1993 roku zorganizowano Rajd autokarowy do Paryża i Wersalu. Główną imprezą w 1993 roku gniazda był „Zlot Sokołów Dzielnicy Pomorskiej”, który odbył się w Fordonie. Zlot ten zorganizowano z okazji 70 rocznicy założenia TG „Sokół” w Fordonie (1923-1993), 75 rocznicy Niepodległości Polski, 50 rocznicy śmierci gen. Władysława Sikorskiego, 100 rocznicy urodzin założyciela gniazda dr. Stefana Buxakowskiego i 120 rocznicy urodzin gen. Józefa Hallera. Zlot odbył się pod patronatem prezydenta Bydgoszczy pana Edwina Warczaka i Biskupa Jana Nowaka. Głównym programem Zlotu były pokazy gimnastyki masowej sokołów gniazd Dzielnicy Pomorskiej ZTG „Sokół” w Polsce. Centrum Informacji Naukowej Sokolstwa Polskiego Bydgoszcz-Fordon wydało drukiem okolicznościową historię gniazda fordońskiego. Na sokolich kortach tenisowych na Osiedlu Bajka w Fordonie rozegrano Turniej Tenisa Ziemnego o Mistrzostwo Dzielnicy Pomorskiej ZTG „Sokół” w Polsce.

     Rok 1994 to obchody poświęcone „200 Rocznicy Insurekcji Kościuszkowskiej 1794-1994”, które sokoli fordońscy uświęcili zorganizowaniem szeregu imprez patriotyczno sportowych. Zorganizowano zespół sokoląt, który przygotował montaż słowno-muzyczny pt. „Do Zbudzonego Przemawiam Narodu”. Ważną imprezą sportową był zorganizowany przez gniazdo „Wielki Turniej Koszykówki o Mistrzostwo Szkół Fordońskich o Puchar Prezydenta Miasta Bydgoszczy”. Odbyło się też wiele rajdów i wycieczek. W dniach 7-12 czerwca zorganizowano „Rajd – „Sokół” Polski – Londyn 94”. TG „Sokół” II Bydgoszcz-Fordon w swojej codziennej pracy wychowawczo-narodowej nawiązuje do całej tradycji Sokolstwa Polskiego. Podstawą wychowania członków i młodzieży sokolej jest krzewienie tożsamości narodowej, zgodnie z ideologią, tradycją sokolą i nauką społeczną Kościoła katolickiego w myśl sokolich haseł: „W Zdrowym Ciele Zdrowy Duch” oraz „Bóg i Ojczyzna”. W swojej pracy narodowej gniazdo co rocznie bierze udział ze sztandarem w uroczystościach państwowych i samorządowych, obchodząc rocznice Powrotu Pomorza do Polski, Święta Konstytucji 3 Maja i Święta Niepodległości Polski. Sokoli są obecni ze sztandarami na procesjach Bożego Ciała. Na co dzień TG „Sokół” II Bydgoszcz Fordon prowadzi działalność w następujących sekcjach: gimnastyki sokolej, gimnastyki ogólnorozwojowej, piłki koszykowej, piłki siatkowej, piłki ręcznej, piłki nożnej, kolarskiej, strzeleckiej, podnoszenia ciężarów, tenisa ziemnego, tenisa stołowego, kulturalno-oświatowej, krajoznawstwa i turystyki, L.A., gier i zabaw ruchowych, rękodzielnictwa i folkloru. Działa Komisja Historyczna i Centrum Informacji Naukowej Sokolstwa Polskiego Bydgoszcz-Fordon, które wydaje m.in. kwartalnik „Sokół Pomorski”. Stan liczbowy TG „Sokół” II Bydgoszcz-Fordon na dzień 31 grudnia 1993 roku wynosił 548 członków w tym 31 druhów, 23 druhny, 494 sokolątka. Flaga Bydgoszczy - powstanie 1994 r. Bydgoski Herold. Dwadzieścia lat Bydgoskiego Towarzystwa Heraldyczno – Genealogicznego 1993-2013, red. Paweł Bogdan Gąsiorowski, Bydgoszcz 2013, ss. 56. 20 letni zapis działalności BTHG, 20 letni wykaz wykładów, wykazy członków i sympatyków, Flaga Bydgoszczy, powstanie 1994 r., dokumentacja i opinia dotycząca Flagi Bydgoszczy, s. 4-7, opracowana przez BTHG dla Rady Miasta Bydgoszczy oraz wniosek o podjęcie Uchwały. Założyciele BTHG historycy archiwiści i dokumentaliści sokoli dr Andrzej Leonard Bogucki, mgr Paweł Bogdan Gąsiorowski oraz archiwista mgr Janusz Wiśniewski, uczniowie prof. Kazimierza Jasińskiego członka honorowego BTHG. Gajewski Adam, Jak powstała flaga Bydgoszczy, BIK, luty 2014, s. 26-27. Gajewski Adam, Stosunki rodzinne w Zairze a sprawy nasze o niedawnym Jubileuszu BTHG, BIK, luty 2014, s. 25-26.

     Tadeusza Kościuszkę – patrona Sokolstwa Polskiego – rok 1996 obchodzono jako Rok Kościuszkowski. W ramach tego roku odbył się Sokoli Obóz Kościuszkowski w daniach od  2-5 czerwca 1996 r. w leśnictwie Biała k/ Samociążka zorganizowany przez T.G. „Sokół” II Bydgoszcz Fordon i Jednostkę 1386 Wojska Polskiego. Jan III Sobieski – w 300 lat po śmierci 17 czerwca 1996 r. 120 sokoląt wysłuchało wykładu dr Andrzeja Boguckiego pt. „Jan III Sobieski wybitny przywódca narodowy i jego związki z Pomorzem”. Odbył się też turniej piłki koszykowej 4 drużyn oraz „Rajd – Sobieski 96” do Myślęcinka z udziałem 90 sokoląt. W czasie rajdu odbył się konkurs poświęcony florze i faunie Myślęcinka oraz ochronie przyrody, a także historyczny poświęcony biografii Jana III Sobieskiego. Stefana Buxakowskiego – z okazji 50 lecia śmierci założyciela Sokoła w Fordonie zorganizowano sesje popularnonaukową dla sokoląt. W ramach działalności ideowo – wychowawczej organizowane są też dla młodych sokołów spotkania z ciekawymi ludźmi. Młodzież licznie w nich uczestniczy zapoznając się z życiem, działalnością i pracą tych osób. W ramach tego typu działalności zorganizowano między innymi: 18.05.1993 r. spotkanie z druhem Janem Balcewiczem uczestnikiem bitwy pod Monte Cassino (49 rocznica bitwy). Młodzież w ciszy wysłuchała wykładu w oczach pojawiła się niejedna łza. Była to wspaniała lekcja historii. Żadna przeczytana książka nie jest w stanie oddać atmosfery bitwy, tak jak żywe słowo jej  uczestnika. 60 sokoląt wzięło udział w dniu autorskim Danuty Künstler-Langer poetki mieszkającej w Fordonie na Bajce. Niejeden z młodych słuchaczy zainspirowany twórczością poetki spróbował własnych sił w pisaniu poezji. Sokolęta miały okazję przedstawić swoje wiersze na tym spotkaniu. 23.03.1995 r. odbyło się spotkanie z Prezydentem R.P. na uchodźstwie Ryszardem Kaczorowskim, 1.12.1995 r. z kapelanem AK ks. Stanisławem Wiśniewskim.

     Z okazji 150 rocznicy urodzin Henryka Sienkiewicza odbył się „Rajd - Sienkiewicz 96”. Uczestnicy odwiedzili muzeum Henryka Sienkiewicza w Poznaniu, zwiedzili też Kcynie, Gołańcz, Margonin, Gniezno. Każdego roku sokolęta biorą udział w Biegu Sokoła w Bukówcu Górnym. Biegną na trasie 1 i 2 km. W czasie trzydniowych wyjazdów zatrzymują się w Lesznie na basenie, gdzie odbywają się dla nich zawody pływackie i lekcje pływania dla nie posiadających tej umiejętności. Z roku na rok sokolęta fordońscy zdobywają coraz lepsze wyniki w biegach i pływaniu. 80 Rocznicę Powstania Wielkopolskiego uczczono rajdem – Poznań 98. Złożono kwiaty pod tablicą sokoła Franciszka Ratajczaka, na Skałce Poznańskiej młodzież odwiedziła groby Karola Marcinkowskiego, Józefa Wybickiego, Feliksa Nowowiejskiego, Tadeusza Szeligowskiego, Gen. Kosińskiego. Była to wspaniała lekcja patriotyzmu i historii. W 1997 r. zapadły pierwsze decyzje zorganizowania IX Zlotu Sokolstwa Polskiego Bydgoszcz 2000. Prace związane z organizacją tego wielkiego przedsięwzięcia trwały trzy lata. Sokoły z Fordonu wzięły też udział w Zlocie na Słowacji w Koszycach w dniach od 1-6.07.1998 r. 

     2000 r. zapisał się w szczególny sposób dla historii Sokolstwa Polskiego. Gniazdo Bydgoszcz Fordon , gdzie obecnie znajduje się centrala Sokolstwa Polskiego, wzięło na swoje barki główną część prac związanych z przygotowaniem „IX. Zlotu Sokolstwa Polskiego Bydgoszcz 2000” i przygotowaniem grupy 200 sokoląt do „XIII. Wszechświatowego Zlotu Sokolstwa Praga 2000”. Przy współpracy z instruktorami z Czech przygotowano grupę 200 osobową do układu polsko-czeskiego. Nastąpiła wymiana młodzieży, Czesi wystąpili na Zlocie w Bydgoszczy, a 100 osobowa grupa sokołów fordońskich wystąpiła na Zlocie w Pradze. IX Zlot Sokolstwa Polskiego Bydgoszcz 2000 był pierwszym Zlotem zorganizowanym po II wojnie światowej. Było to wielkie przeżycie i doświadczenie dla działaczy i uczestników obu zlotów. Na stadionie Zawiszy w Bydgoszczy ćwiczyło w różnych układach 2300 osób. Zlotowi towarzyszyły liczne imprezy kulturalne i patriotyczne. Między innymi odsłonięto tablicę poświęconą sokołowi Generałowi Józefowi Hallerowi, Gimnazjum Nr 3 w Fordonie nadano imię Generała J. Hallera.

    Przykłady można by dalej mnożyć, nie o to jednak chodzi, już te wyżej wymienione dobitnie świadczą o roli jaką „Sokół” odgrywa w środowisku, na terenie którego działa. Różnorodność form, szeroka oferta skierowana głównie w stronę ludzi młodych oraz liczba zrzeszonych świadczą, że organizacja ta w ewidentny sposób przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa wśród młodzieży, uczy i wychowuje. W szeregach sokoła młodzież podnosi swoją tężyznę fizyczną, ale również wzmacnia i ubogaca się duchowo.

     Należy zaznaczyć, że zarząd gniazda jest stabilny. Pozyskano wielu działaczy sokolich. Zarząd TG „Sokół” II Bydgoszcz-Fordon w latach 1990-2002 stanowią: zarząd – dh Andrzej Leonard Bogucki – prezes, dh Hanna Rogowska – I wiceprezes, dh Leonard Majewski – II wiceprezes, dh Barbara Jastrzębska-Rutkowska – sekretarz, dh Urszula Krężel – skarbnik, dh Jerzy Boniecki – naczelnik wyszkolenia sokolego, dh Roman Krężel – gospodarz, dh Urszula Bogucka – członek, kapelan ks. Edmund Sikorski. Komisja Rewizyjna – dh Kazimierz Bogdan Filipski – przewodniczący, członkowie: dh Paweł Bogdan Gąsiorowski, dh Teresa Banaś-Barańska. Sąd Honorowy: dh Kazimierz Gaul – przewodniczący, członkowie: dh Teresa Boniecka, dh Jerzy Prusiński. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego dokonał 30.08.2001 r. wpisu do Rejestru Stowarzyszeń. Główni instruktorzy Sokoła fordońskiego: dh dh Andrzej Bogucki, Wiesław Wawrzonkowski, Hanna Rogowska, Barbara Bilska, Teresa Banaś-Barańska, Barbara Jastrzębska-Rutkowska, Elżbieta Olejnik, Danuta Król, Maria Jarocka, Małgorzata Szopińska, Monika Pacholska, Jan Teska, Jolanta Szymanowska, Sabina Major, Maria Dudek, Jan Wieleba, Kazimierz Filipski, Jerzy Boniecki, Kazimierz Gaul, Krzysztof Siniecki, Joanna Ptaszyńska, Teresa Kotzbach-Wróbel, Mirosława Kierzkowska, Paweł Bogdan Gąsiorowski, Roman Krężel – chorąży sztandaru. Trzeba zaznaczyć, że działalność gniazda była bardzo aktywna dzięki publikacji honorowej pracy wszystkich działaczy Sokoła fordońskiego.

        Przez cały rok 2003 TG „Sokół” II Bydgoszcz-Fordon obchodziło jubileusz 80. lecia. Zorganizowano kilka imprez sportowych. Na zakończenie roku w dn. 16.11.2003 r. została odprawiona Msza św. w kościele św. Mateusza w Bydgoszczy-Fordonie, którą odprawił kapelan gniazda, a zarazem ZTG „Sokół” w Polsce druh ks. prałat Edmund Sikorski. Podczas Mszy św. odbył się koncert chóru „Fordonia” pod kierunkiem Mariana Wiśniewskiego.

W Mszy św. uczestniczyli sokoli gniazda ze swym sztandarem. 22 listopada 2003 r. w sobotę rozpoczęła się o godz. 17.00 Jubileuszowa Wieczornica, która odbyła się w budynku Gimnazjum nr 3 im. gen. Józefa Hallera przy ulicy Gawędy 5. Każdy otrzymał wydrukowaną książkę monografię autorstwa dh Hanny Rogowskiej pt. „Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” II Bydgoszcz-Fordon 1923-2003”. Książka została też wysłana do bibliotek krajowych i zagranicznych oraz gniazd sokolich. Zostało też opublikowanych przeszło 130 zdjęć w Kronice Fotograficznej.

         Gniazdo fordońskie jest znane w Polsce i na świecie. Działacze tego gniazda społecznie pracują też w Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce oraz w Światowym Związku Sokolstwa z siedzibą w Pradze. Gniazdo fordońskie jest częścią światowej braci sokolej zrzeszającej na wszystkich kontynentach 300 tysięcy członków. Sokoli fordońscy zostali odznaczeni.     
     Kapituła „Zaszczytnej Odznaki Sokoła” Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce w dniu 16.09.2003 r. przyznała najwyższe odznaczenia Sokolstwa Polskiego. W uznaniu zasług druhów i druhen, którzy uzyskali wybitne osiągnięcia wychowawczo-patriotyczne, sportowe i organizacyjne w działalności Sokolstwa Polskiego przyznano odznaczenie następującym druhom i druhnom: 1. Andrzej Bogucki, 2. Hanna Rogowska, 3. Ks. Edmund Sikorski, 4. Jerzy Boniecki, 5. Jan Bogucki, 6. Barbara Jastrzębska-Rutkowska, 7. Urszula Krężel, 8. Roman Krężel, 9. Urszula Bogucka, 10. Elżbieta Olejnik, 11. Danuta Król, 12. Wiesław Wawrzonkowski, 13. Barbara Bilska, 14. Alina Aniszewska, 15. Helena Maliszewska, 16. Jan Tomaszewski, 17. Mirosława Kierzkowska, 18. Teresa Kotzbach-Wróbel, 19. Joanna Ptaszyńska, 20. Elżbieta Łątka,

21. Elżbieta Łukaszewska, 22. Paweł Bogdan Gąsiorowski.

       Przyznano też dyplomy zasłużonym członkom. 1. Dh Alinie Aniszewskiej, 2. Dh Teresie Banaś-Barańskiej, 3. Dh Krystynie Berndt, 4. Dh Andrzejowi Bieżuńskiemu, 5. Dh Janinie Bieżuńskiej, 6. Dh Barbarze Bilskiej, 7. Dh Alinie Boguckiej, 8. Dh Annie Boguckiej, 9. Dh Andrzejowi Boguckiemu, 10. Dh Bogumile Boguckiej, 11. Dh Urszuli Boguckiej, 12. Dh Bartłomiejowi Boguckiemu, 13. Dh Janowi Boguckiemu, 14. Dh Wojciechowi Boguckiemu, 15. Dh Teresie Bonieckiej, 16. Dh Jerzemu Bonieckiemu, 17. Dh Włodzimierzowi Bonieckiemu, 18. Dh Janowi Buda, 19. Dh Łukaszowi Dominiak, 20. Dh Mateuszowi Dominiak, 21. Dh Marii Dudek, 22. Dh Kazimierzowi Filipskiemu, 23. Dh Pawłowi Bogdanowi Gąsiorowskiemu, 24. Dh Renacie Gruszeckiej, 25. Dh Marii Jarockiej, 26. Dh Barbarze Jastrzębskiej-Rutkowskiej, 27. Dh Mirosławie Kierzkowskiej, 28. Dh Joannie Kolignan 29. Dh Teresie Kotzbach-Wróbel, 30. Dh Katarzynie Kożuchowskiej, 31. Dh Romanowi Krężel, 32. Dh Urszuli Krężel, 33. Dh Elżbiecie Kromplewskiej, 34. Dh Danucie Król, 35. Dh Antoniemu Kupcewiczowi, 36. Dh Halinie Krzyżanowskiej, 37. Dh Elżbiecie Łątce, 38. Dh Elżbiecie Łukaszewskiej, 39. Dh Leonardowi Majewskiemu, 40. Dh Sabinie Major, 41. Dh Krystynie Malinowskiej, 42. Dh Sebastianowi Malinowskiemu, 43. Dh Helenie Maliszewskiej, 44. Dh Izabeli Michaliszyn, 45. Dh Ewie Michalskiej, 46. Dh Grzegorzowi Olejnik, 47. Dh Elżbiecie Olejnik, 48. Dh Ewie Orlińskiej, 49. Dh Leszkowi Orlińskiemu, 50. Dh Mirosławowi Orlińskiemu, 51. Dh Monice Pacholskiej, 52. Dh Jerzemu Prusińskiemu, 53. Dh Joannie Ptaszyńskiej, 54. Dh Balbinie Rogowskiej, 55. Dh Hannie Rogowskiej, 56. Dh Agnieszce Rutkowskiej, 57. Dh Marii Sakwińskiej, 58. Dh Grzegorzowi Schreiber, 59. Dh ks. Edmundowi Sikorskiemu, 60. Dh Henrykowi Sapalskiemu, 61. Dh Krzysztofowi Sinieckiemu, 62. Dh Elżbiecie Skoczylas, 63. Dh Anieli Strykowskiej, 64. Dh Joannie Sulińskiej, 65. Dh Małgorzacie Szopińskiej, 66. Dh Jolancie Szymanowskiej, 67. Dh Janowi Tomaszewskiemu, 68. Dh Wandzie Tulibackiej, 69. Dh Wiesławowi Wawrzonkowskiemu, 70. Dh Janowi Wielebie, 71. Dh Barbarze Zwolanowskiej.

    Podczas wieczornicy 80. lecia wiceprezydent Maciej Obremski, który przypomniał znaczenie działalności sokolstwa oraz jego tradycję i współczesność. Wręczył dyplom Prezydenta Bydgoszczy Konstantego Dombrowicza z zaznaczeniem: „Niech wychowawczo-patriotyczna misja Sokoła Polskiego, która na trwałe wpisała się w świadomość społeczną lokalnych środowisk i całego narodu, będzie nieprzemijającym śladem tradycji

i ponadczasowych wartości”. Antoni Baszyński w imieniu Wojewody Kujawsko-Pomorskiego Romualda Kosieniaka przekazał okolicznościowy adres a w nim m.in. „Towarzystwo promowało rozwój fizyczny społeczeństwa, kultywowało patriotyzm i umiłowanie ojczyzny. Wówczas było to zaczynem polskości w kraju, który do nie tak dawna był rozdarty granicami zaborów, w kraju, w którym obcym nacjom wydawało się, że będą odgrywać pierwszorzędną rolę. Te wartości „Sokół” II Bydgoszcz-Fordon kultywuje po dzień dzisiejszy. Były w historii kraju długie i trudne lata, gdy członkowie „Sokoła” nie mogli rozwinąć swoich skrzydeł. Lecz dziś cieszy, że znaleźli się zwolennicy i entuzjaści, którzy nawiązując do chlubnej tradycji Towarzystwa upatrują w jego kontynuacji i rozwoju swoje życiowe powołanie i realizację społecznie pożytecznej pasji. Życzę Towarzystwu sukcesów w jego użytecznej działalności, życzę kolejnych jubileuszy, zaś członkom, w tym zarządowi, gratuluję wytrwałości w realizacji obranych celów życząc wszystkim zdrowia i pomyślności osobistej”. Mjr Krzysztof Chlebosz z Pomorskiego Okręgu Wojskowego wręczył gniazdu dyplom „Verba Docent, Exempla Trahunt”, w którym wyraził szacunek dla dotychczasowych dokonań Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” II, życząc wszelkiej pomyślności i dalszego dynamicznego rozwoju. Poseł RP Teresa Piotrowska w skierowanym liście napisała: „Tradycyjnie już w rocznice powstania Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”  przyjmujecie sporo serdeczności, gratulacji i życzeń. i sami najlepiej wiecie, jak bardzo na nie zasługujecie i jak, mimo najgorętszych podziękowań, ciągle pozostajecie niedocenieni. Towarzystwo „Sokół”, obchodzące dzisiaj tak wspaniała rocznicę, jest ogromnie związane z Polską tradycją i historią. Dziś, w przededniu zintegrowanej Europy, towarzystwa takie, jak „Sokół” mają olbrzymią misję do spełnienia – nie możemy zapominać o naszych korzeniach, a wychowanie młodzieży w duchu sportu i miłości do ojczyzny powinno należeć do naszych priorytetów. Ta misja spoczywa też na członkach „Sokoła” i doskonale zdaję sobie sprawę, że bez państwa pomocy, nie uda nam się osiągnąć tych szczytnych celów”. Następnie wszyscy członkowie gniazda skierowali do prezesa Andrzeja Boguckiego List Gratulacyjny następującej treści, który odczytała Hanna Rogowska i Jerzy Boniecki. „Druh Andrzej Bogucki. Drogi Druhu Prezesie na Twoje ręce chcielibyśmy złożyć serdeczne podziękowania za wieloletnią honorową pracę na rzecz naszego Gniazda i całego Sokolstwa Polskiego. Twoja aktywna postawa i wielkie zaangażowanie spowodowały, że młode pokolenie Polaków masowo garnie się pod skrzydła sokole. Z okazji 80. Rocznicy powstania Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” II Bydgoszcz-Fordon życzymy Ci Druhu Andrzeju zdrowia, pogody ducha, wytrwałości i satysfakcji z wykonywanej z takim poświęceniem pracy oraz wiele szczęścia w życiu osobistym”. Z obchodów 80. lecia Tomasz Stelmach nagrał okolicznościowy film na płycie kompaktowej CD.

     Rok 2003 był rokiem Hallerowskim z okazji 140. rocznicy urodzin gen. Józefa Hallera. Także rok 2003 obchodzono  jako 140. rocznicę powstania styczniowego i sokoła powstańca dh Edmunda Calliera. Sokoli fordońscy włączyli się w obchody 25. lecia Pontyfikatu Ojca Świętego Jana Pawła II, członka honorowego ZTG „Sokół” w Polsce. Sokolstwo włączyło się też w miejskie obchody 657. Rocznicy Urodzin Królewskiego Miasta Bydgoszczy. Sokoli publicznie wypowiadali się przeciw fałszowaniu historii dotyczącej dywersji hitlerowskiej w dn. 3.09.1939 roku. Uznano, że niektóre media manipulowały faktami historycznymi przy pomocy różnych historyków. 29.12.2003 r. sokoli fordońscy włączyli się w miejskie uroczystości 85. lecia Powstania Wielkopolskiego.

    Gniazdo fordońskie w dniach 21-29.06.2003 r. zorganizowało Rajd Szlakiem bohaterów „Ogniem i Mieczem” na trasie Bydgoszcz – Kozłówka – Zamość – Lwów – Kijów – Kamieniec Podolski – Chocim – Okopy Św. Trójcy, Krzemieniec – Poczajów – Olesko – Łańcut – Bydgoszcz.

    Sokoli fordońscy założyli i prowadzą stronę internetową ZTG „Sokół” w Polsce. W 2003 r. ukazał się wykonany społecznie ostatni numer „Sokoła Pomorskiego”. Członkowie TG „Sokół” II Bydgoszcz-Fordon są aktywnymi działaczami ZTG „Sokół” w Polsce. 29.03.2003 r. w Fordonie odbył się Zjazd Sprawozdawczo-wyborczy ZTG „Sokół” w Polsce. Siedziba Związku jest w Bydgoszczy-Fordonie.

    ZTG „Sokół” w Polsce w tym sokoli fordońscy współpracowali z Ministerstwem Obrony Narodowej – Departament Wychowania i Promocji Obronności. Wśród członków gniazda są też oficerowie rezerwy Wojska Polskiego. Przedstawiciele gniazda brali udział w pracach Podkomisji ds. Młodzieży Sejmu Rzeczypospolitej. TG „Sokół” II Bydgoszcz-Fordon jest członkiem ZTG „Sokół” w Polsce, Polskiego Związku Tenisa, Regionalnego Związku Tenisa, Polskiej Federacji Unihokeja-Floorball w Gdyni. Współpracowano z Światowym Związkiem Sokoła, szczególnie z ČOS i PFA-USA, ZHP, Fundacją Archiwum Pomorskie AK w Toruniu, Fundacją AK w Bydgoszczy, ŚZŻAK.

    Działalność gniazda była często publikowana w dziennikach bydgoskich „Express Bydgoski”, „Gazeta Wyborcza w Bydgoszczy”, „Gazeta Pomorska”, kwartalnik „Sokół Pomorski”. Współpracowano też z Muzeum Sportu i Turystyki, bibliotekami w kraju i poza, z Miejskim Komitetem Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Bydgoszczy, dowództwem POW, SWAP – N.Y. – USA, TMMB, Salezjańską Organizacją Sportową w Fordonie. Szkołami: SP-29, SP-4, SP-65, Gimnazjum Nr 3 i 5.

    Bardzo aktywnie gniazdo prowadziło działalność sportowo-rekreacyjną

i krajoznawczo-turystyczną. Główną imprezą sokolą w 2003 r. był „Zlot Sokolstwa Kujawsko-Pomorskiego”, który odbył się: I część – w dn. 18.05.2003 r. w Brodnicy i II część w dn. 31.05.2003 r. w Bydgoszczy-Fordonie. Podczas  zlotu odbyły się pokazy gimnastyki sokolej na stadionach. Zlot był dla uczczenia przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Uczestniczyło 1200 sportowców. Zorganizowano Biegi Sokoła w VI kategoriach wiekowych dziewcząt i chłopców, gry i zabawy, turnieje sportowe. Sokół fordoński wspólnie z SP-29 i G-3. W dn. 3-14.02.2003 r. współorganizowano „Ferie zimowe na Sportowo” z codziennym udziałem 200 uczestników. Gniazdo zorganizowało wspólnie z SP-29 „Turniej Świąteczno-Noworoczny piłki nożnej halowej” chłopców rocznik 1992. W turnieju wzięło udział 7 zespołów. Sokół II SP-29 i Gim. 3 zorganizowały V turniej piłkarski „Blokowisko” z udziałem 5 drużyn. Z okazji 140. Rocznicy powstania styczniowego zorganizowano turniej tenisa stołowego. 3.05.2003 r. na kortach sokoli brali udział w turnieju tenisa o mistrzostwo gniazda. Sokoli uczestniczyli w grach tenisa w Grand Prix „Zjednoczonych”. Także sokoli fordońscy brali udział w turnieju weteranów Grand Prix województwa kujawsko-pomorskiego. 4-6.04.2003 r. sokoli fordońscy brali udział w ogólnopolskim XIX Biegu „Sokoła” w Bukówcu Górnym. 06.04.2003 r. zorganizowano na basenie w Lesznie Zawody Pływackie o Mistrzostwo TG „Sokół” II Bydgoszcz-Fordon w kategorii dziewcząt i chłopców, rocznik 1987. 26-27.04.2003 r. sokoli fordońscy brali udział w III. Międzynarodowych Mistrzostwach Polski ZTG „Sokół” w tenisie stołowym w Gniewkowie. Drużyna piłkarska gniazda TG „Sokół” Gim. 3 brała udział w rozgrywkach Salezjańskiej Lidze Fordonu w piłce nożnej. W tym turnieju też brała udział druga drużyna TG „Sokół” SP-29. 20.05.2003 r. TG „Sokół” II Bydgoszcz-Fordon i Gim. 3 zorganizowały IX. Wielki Turniej Koszykówki Szkół Gimnazjalnych o Puchar Prezydenta Bydgoszczy. Turniej ten zorganizowano w 130. rocznicę urodzin gen. Józefa Hallera. Dwie drużyny piłkarskie TG „Sokół” II SP-29 chłopców i dziewcząt, brały udział w turnieju (50 drużyn) „Lato z Expressem”. Dziewczynki sokolice zajęły I miejsce. Sokoli fordońscy uczestniczyli w turnieju „Fordońskie Czwartki”. 11-25.07.2003 r. zorganizowano wspólnie z SP-65 obóz wędrowny w Kotlinie Kłodzkiej z wyjazdem do Pragi. 16.10.2003 r. zorganizowano Rajd „Niepokalanów – Warszawa”. 19.10.2003 r. sokoli fordońscy uczestniczyli w Mszy Św. i zorganizowali Rajd Pieszy w ramach XI. Biegu Sztafetowego Męczeńskiej Drogi ks. Jerzego Popiełuszki. TG „Sokół” II Bydgoszcz-Fordon wspólnie z SP-29, Gim. 3 i Zarządem Miejskim Szkolnego Związku Sportowego zorganizował turnieje unihokeja. 24.04.2003 r. „I Wiosenny Turniej Unihokeja”. 9.-10.10.2003 r. Mistrzostwa Bydgoszczy w unihokeju szkół gimnazjalnych. 2-3.10.2003 r. Mistrzostwa Bydgoszczy w unihokeju szkół podstawowych. 28.10.2003 r. Półfinał Kujawsko-Pomorskiej Gimnazjady dziewcząt w unihokeju. 5.11.2003 r. Półfinał Kujawsko-Pomorskiej Gimnazjady w unihokeju chłopców (14-16 lat).

     5.04.2003 r. zorganizowano rajd krajoznawczy na trasie Kąkolewo k/Leszna (pierwsza stacja PKP po przybyciu hallerczyków w 1919 r.), Gostyń, Cichowo-Soplicowo, Lubiń, Krzywiń, Osieczna. Wychowanek gniazda Tomasz Olejnik, kolarz „Rometu”, wychowanego sokoła fordońskiego zajął 10. miejsce podczas Pucharu Świata Juniorów w Czechach. Odbywały się zajęcia gimnastyczne, piłki nożnej, siatkowej, koszykowej, tenisa stołowego, gier świetlicowych. Sokół Fordoński dzierżawi od FSM 3 Korty tenisowe na Osiedlu Bajka, które są utrzymywane społecznie przez członków sekcji tenisowej. Bardzo aktywną sekcją gniazda jest Centrum Informacji Naukowej Sokolstwa Polskiego Bydgoszcz-Fordon. CINSP gromadzi materiały historyczne, biogramy, zdjęcia, a przede wszystkim akta Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce. Archiwum CINSP znajduje się w Sokolni. W 2003 r. TG „Sokół” II Bydgoszcz-Fordon liczyło 85 druhów i druhen pełnoletnich, sokoląt do lat 18 – 495. Razem 580 członków. Ponadto objęto działalnością uczniów ze szkół fordońskich w liczbie 465. W gnieździe działały sekcje sportowe: gimnastyka masowa artystyczna, piłki koszykowej, siatkowej, nożnej, biegowej, tenisa, tenisa stołowego, unihokeja, rzutu podkową, turystyczno-krajoznawczą, pływacką, strzelecką, przysposobienia obronnego i obrony cywilnej.

(A.B.)

x