2021-2023

Wspomnienie o Kazimierzu Górskim i o sokołach

Dzisiaj 2 marca 2021 r. obchodzimy 100-lecie urodzin legendarnego Kazimierza Górskiego (1921-2006), który przeszedł do historii jako trener tysiąclecia. Z tej okazji odbyła się uroczysta prezentacja znaczka pocztowego, która odbyła się 26.03.2021 r. w Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie. Poczta Polska oddała w ręce klientów i filatelistów znaczek obiegowy emisji „Kazimierz Górski”. Nowy walor, w nakładzie miliona sztuk – wprowadzony do obiegu z okazji 100. rocznicy urodzin polskiego trenera – trafi do placówek pocztowych  w całym kraju – czytamy w komunikacie Poczty Polskiej. Kazimierz Górski ur. się we Lwowie, polski piłkarz grający na pozycji napastnika, reprezentant kraju, wybitny i najlepszy Polski trener i działacz piłkarski, który doprowadził reprezentację Polski do złota (1972) i srebra (1976) igrzysk olimpijskich oraz 3. miejsca w mundialu (1974). Kazimierz Górski pochodzący ze Lwowa był kontynuatorem sokolej piłki nożnej. Miałem możliwość  kilka razy spotkać się z Kazimierzem Górskim. Jedno ze spotkań odbyło się w Raciborzu w 1989 r. Był to pierwszy międzynarodowy sejmik Klubów Olimpijskich i Sokołów. Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Raciborzu w 2014 r. obchodziło 100-lecie swojego gniazda sokolego, w którym uczestniczyłem. Na Jubileusz 100-lecia została wydania pamiątkowa książka, 1914-2014 100-lecie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Raciborzu, gdzie opublikowano na stronie 38 historyczne zdjęcie, które jest moja pamiątką. Kazimierz Górski mówił krótko i dosadnie. Jego słowa przeszły do naszej historii narodowej: „Tak się gra, jak przeciwnik pozwala”. „Dopóki piłka w grze, wszystko jest możliwe”. „Piłka jest okrągła, a bramki są dwie”. Wszystko, związane z polskim sportem zaczęło się we Lwowie. 7 lutego 1867  założono Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” we Lwowie. W 1889 r. sokół Henryk Jordan przywozi z Niemiec do Krakowa futbolówkę. Sokół Edmund Cenar publikuje książkę „Gry gimnastyczne młodzieży szkolnej”, w której są zawarte pierwsze ogólne zasady gry w piłkę nożną. W 1892 sokół Edmund Cenar przywozi z Anglii do Lwowa klasyczną futbolówkę. W 1892 sokoli zorganizowali pokaz gry w piłkę nożną na I Zlocie Sokolskim. 14 lipca 1894 odbył się pierwszy oficjalny mecz piłki nożnej na ziemiach polskich, między Sokołem lwowskim, a krakowskim 1:0. Skład Sokoła Lwów: Ksenofont Teodorowicz, Ludwik Chrystelbauer, Seweryn Rudnicki, Marjan Bielecki, Karol Marcichowski, Wilibald Noach, Stanisław Mjanowski, Bronisław Gołorodski, Aleksander Kozeł i Juliusz Onyszkiewicz oraz Włodzimierz Chomicki strzelec zwycięskiej bramki, pierwszej w dziejach polskiej piłki nożnej, a także pierwszego oficjalnego gola na ziemiach polskich, miał wówczas 16 lat. Trener był sokół Edmund Cenar. Spotkanie trwało 6. minut, widzów było ponad 3 tysiące. Sędzią spotkania był Profesor Zygmunt Wyrobek z Krakowa, Sokół druh Zygmunt Wyrobek (1872-1939 ), instruktor „Sokoła”, polski pedagog i wychowawca sokołów i harcerzy, jeden z współtwórców harcerstwa w Krakowie, bliski współpracownik sokoła druha Andrzeja Małkowskiego, założyciela polskiego harcerstwa. W 1899 sokół prof. dr Eugeniusz Piasecki wprowadził piłkę nożną do zajęć szkolnych w IV Gimnazjum we Lwowie, a w 1904 r. utworzył Klub Gimnastyczno-Sportowy w  IV Gimnazjum (później Pogoń Lwów). Pogoń Lwów została jednym z najbardziej utytułowanych polskich klubów sportowych. W 1922 r. pod kierunkiem Wacława Kuchara Pogoń zdobyła swoje pierwsze mistrzostwo Polski. Kazimierz Górski marzył by zagrać w Pogoni Lwów, został zagorzałym niebiesko-czerwonych. Przyrzekł sobie, że już niedługo przywdzieje strój Pogoni i stanie się piłkarską legendą miasta. Jednak najpierw musiał skończyć szkołę. Na pierwsze poważne piłkarskie doświadczenie czekał aż do 15 roku życia i treningów w klubie RKS Lwów. Kazimierz Górski nigdy nie zagrał w Pogoni, chociaż oglądał mecze z trybun. O lwowskiej Pogoni mówił: „We Lwowie piłka miała bogate tradycje i swoją wielkość, Pogoń, każdy z nas marzył by w niej zagrać”. Tak ze mną właśnie wspominał w długiej rozmowie, lwowskiego „Sokoła” i Pogoń Lwów, gdy zadałem mu pytanie. W 1989 r. życzył wtedy nam sokołom wysokich lotów, nie pomylił się. Bardzo dobrze, że Poczta Polska zainicjowała i uświetniła wspólnie z Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie wielkiego polskiego trenera tysiąclecia. Kazimierz Górski opis załączonych fotek do wspomnienia – Andrzeja Boguckiego, Bydgoszcz, 2.03.2021 r. 1.Znaczek Poczty Polskiej na 100-lecie urodzin Kazimierza Górskiego – 2021. 2.Pamiątkowe zdjęcie z pierwszego międzynarodowego sejmiku Klubów Olimpijczyka i Sokołów w Raciborzu zorganizowany przez Wojciecha Nazarko - prezesa Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Raciborzu i jego Brać Sokolą. W środku m. in.  olimpijczycy Kazimierz Górski, Władysław Komar, Irena Szewińska oraz sokoli m. in. z Bydgoszczy, z prawej Andrzej Bogucki w przedwojennej oryginalnej czamarze sokolej i Marian Doliński, Grzegorz Mierzyński z Bukówca Górnego (za Ireną Szewińską), u góry z prawej Mieczysław Tobys ze Zbąszynia i in. Zdjęcie opublikowano na stronie 38 w pamiątkowej książce, „1914-2014 100-lecie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Raciborzu”, Racibórz 2014. 3.Pomnik Kazimierza Górskiego na Stadionie Narodowym w Warszawie. Foto Wikipedia. 4.Kazimierz Górski w 1973 r. Foto Wikipedia. 5.Okładka książki, „1914-2014 100-lecie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Raciborzu”, Racibórz 2014. Andrzej Bogucki, 2.03.2021 r.

Wystawa: W drodze do niepodległości. Kanadyjski przystanek OBÓZ KOŚCIUSZKO w Niagara-on-the-Lake, 1917-1919

W Bydgoszczy w dniu 9.03.2021 r., w galerii Biblioteki Głównej Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, odbył się wernisaż pięknej wystawy: „W drodze do niepodległości. Kanadyjski przystanek OBÓZ KOŚCIUSZKO w Niagara-on-the-Lake, 1917-1919”. Należy na wstępie jednoznacznie należy aznaczyć, że to głównie polscy sokoli wywodzący  się z Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w USA w większości tworzyli kadrę i rzesze ochotników przyszłych żołnierzy Armii Polskiej we Francji, późniejszej „Błękitnej Armii”, dowodzonej przez Sokolego Generała Józefa Hallera. Darczyńcą wystawy jest m.in. Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w Ameryce, które również zakładali sokoli. Pierwszym prezesem został wybrany dr med. Teofil Starzyński, wybitny działacz Związku Sokolstwa Polskiego w Ameryce. Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w Ameryce (SWAP) to najstarsza w świecie niezależna, samopomocowa organizacja b. polskich żołnierzy działająca nieprzerwanie od 1921 roku. Kwatera główna znajduje się w Nowym Jorku na Manhattanie  w należącym do Okręgu 2. SWAP „Domu Weterana Polskiego”. Mieści się tu również organizacyjne archiwum i powstałe w 1996 roku Muzeum Tradycji Oręża Polskiego. Organizatorami przenośnej wystawy jest Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze, Fundacja Kultury i Biznesu w Łodzi oraz Biblioteka Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Wernisaż przebiegał w okresie pandemii korona wirusa, toteż zgromadził niewielko ilość osób. Zastosowane zostały obostrzenia przestrzegania obowiązujących zasad sanitarnych. Jednak całość przebiegu zostało jednocześnie filmowane i opublikowane na kanale YouTube. Dzięki tej technice można było podzielić się wiedzą z osobami z różnych stron Polski i nie tylko. W imieniu organizatorów, wszystkich przybyłych powitała pani kustosz mgr Barbara Maklakiewicz - Zastępca Dyr. ds. Organizacji i Usług,  oraz omówiła związki hallerczyków, niektórych bohaterów wystawy,  z Bydgoszczą. Następnie przemawiał i otworzył uroczystość prof. dr hab. Burczyk Jarosław Prorektor ds. Nauki UKW, podziękował organizatorom i pogratulował twórcom wystawy. Kolejne wystąpienie było pana Wojciecha Grochowalskiego z Fundacji Kultury i Biznesu w Łodzi, współpracujący ze Stowarzyszeniem Weteranów Armii Polskiej w Ameryce (SWAP), który omówił i przybliżył bliżej zaprezentowane na wystawie kolekcje zdjęć i opisów. W dalszej części, zostało wysłuchany nagrany wykład z panią dr Anittą Maksymowicz, autorką wystawy. Po wykładzie został poproszony dr Andrzej Bogucki, reprezentujący sokołów i hallerczyków, który przedstawił swoją 30 letnią współpracę ze Stowarzyszeniem Weteranów Armii Polskiej w Ameryce (SWAP) oraz zaprezentował dziesięć publikacji książkowych dotyczących gen. Józefa Hallera i Hallerczyków, oraz ich tradycje związane z Bydgoszczą. Całość spotkania było transmitowane na kanale YouTube UKW. Po uroczystości Odbyła się projekcja filmu dokumentalnego z wycieczki weteranów z USA do Polski w 1927 r. Następnie goście zwiedzili  wystawę. Warto dodać, że ukazała się zaprezentowana na wystawie, ciekawa publikacja: Adamus Anna Maria, Józef Sierociński (1891-1955), Bohaterowie Niepodległej, IPN, Warszawa 2020, ss. 56. (dot. zasłużonego sokoła i hallerczyka). (alb).

Poniżej zapis z blogu Zajrzyj do Biblioteki UKW: „Wystawa autorstwa dr Anitty Maksymowicz z Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze pokazuje na unikatowych zdjęciach i dokumentach, pochodzących w większości z nowojorskiego archiwum Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce (SWAP), Obóz rekrutacyjny do Armii Polskiej, tworzonej we Francji, nazwany Obozem Kościuszko, założony w Niagara-on-the-Lake w Kanadzie. Wystawę przygotowano na 100-lecie czynu zbrojnego Polonii amerykańskiej. Wystawa składa się ze 116 obiektów: zdjęć oprawionych w ramy o różnych formatach, banerów i plansz, z opisami w języku polskim i angielskim. Składają się na nią fotokopie zdjęć i dokumentów, plakatów, listów, wspomnień, szkiców, a także reprodukcje obrazów. Na zdjęciach ukazano funkcjonowanie obozu, przez który przeszło – począwszy od jego powstania w październiku 1917 aż do rozwiązania w marcu 1919 r. – ponad 22 tysiące polskich ochotników, głównie ze Stanów Zjednoczonych. Rekruci, za zgodą Stanów Zjednoczonych, szkoleni byli na terenie Kanady przez oficerów kanadyjskich za pieniądze francuskie. Dużą rolę w przygotowaniach do powstania obozu i uzyskania zgody władz trzech państw na jego powstanie, tj. Francji, Stanów Zjednoczonych i Kanady, odegrał Ignacy Jan Paderewski. Dowódcą obozu był Kanadyjczyk płk Arthur D'Orr LePan. Zdjęcia prezentowane na wystawie obrazują warunki życia rekrutów, żołnierską musztrę i ćwiczenia, czas wolny, uroczyste wydarzenia i obozową codzienność – wszystko poczynając od czasów rekrutacji, aż po wyjazd żołnierzy z Kanady przez USA do Francji. Obóz Kościuszko odegrał także istotną rolę w historii miasta Niagara-on-the-Lake. Jego mieszkańcy w owym czasie okazali wielką pomoc, wsparcie i sympatię polskim rekrutom. Wystawa prezentowana jest w Polsce od 2017 r. w ośrodkach akademickich, bibliotekach, domach kultury, galeriach i muzeach miejskich. Przy tej okazji pokazywany jest wzruszający film dokumentalny „Z wycieczki Stowarzyszenia Weteranów do Polski” z 1927 r., na którym kamera towarzyszy weteranom i ich rodzinom w objeździe kraju (pociągiem) od chwili przybycia statku do Polski. Pokazane są piękne unikatowe zdjęcia z Gdyni, Gniezna, Poznania, Częstochowy, Katowic, Krakowa, Zakopanego, Marcinkowic, Nowego Sącza, Borysławia, Lwowa, Równego, Wilna, Warszawy, Wilanowa, Radzymina i Łodzi. Są defilady wojskowe, widać pola Mazowsza, Wołynia i Polesia, ukazano wiele historycznych postaci, w tym gen. Józefa Hallera i gen. Mariusza Zaruskiego, dziarskich powstańców styczniowych, witających weteranów w Warszawie. Jest to skrócona wersja filmu zrealizowanego przez IPN, w oryginale film trwa 84 min i ukaże się na płycie DVD wydanej przez IPN w Warszawie w 2021 roku. Film został przekazany do Archiwum IPN przez Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w Ameryce, rekonstrukcję kopii wykonała Filmoteka Narodowa Instytut Audiowizualny”. Źródło zapisu oraz zdjęcie: blog Zajrzyj do Biblioteki UKW, [https://zajrzyjdobiblioteki.blogspot.com/2021/03/zapraszamy-na-spotkanie-z-dr-anitta.html#more (dostęp: 9.03.2021)].

Zmarł Ś+P Prof. nzw. dr hab. inż. Druh Artur Blum z Krakowa, nasz wybitny i zasłużony działacz Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce

Drodzy Druhowie, Z głębokim żalem zawiadamiamy, że dnia 15 maja 2021 r. opatrzony Św. Sakramentami zmarł nasz krakowski druh Artur Blum. Ś+P druh Artur Blum pracował jako dr hab. inż. prof. AGH w Krakowie i WSZ w Krośnie Jednak sercem do ostatnich swoich dni oddany był działalności sokolej. Uczestniczył w reaktywacji Sokola krakowskiego w latach 90. Założyciel Koła Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” przy AGH w Krakowie, Pierwszy prezes Dzielnicy Małopolskiej ZTG „Sokół” w Polsce. Kilkakrotnie wybierany do Zarządu Głównego ZTG „Sokół” w Polsce. Członek III Zakonu Dominikańskiego, odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, za wybitne zasługi w kształtowaniu postaw patriotycznych młodzieży i za działalność społeczną. Członek Akcji Katolickiej przy Kościele Świętego Szczepana w Krakowie. Uroczystości pogrzebowe rozpoczną się w Kaplicy na Cmentarzu w Batowicach przy ul. Powstańców w piątek, dnia 21 maja 2021 r. o godz. 11.40, po czym nastąpi odprowadzenie Zmarłego na miejsce wiecznego spoczynku. Prof. nzw. dr hab. inż. Artur Blum jest nauczycielem akademickim o wybitnych osiągnięciach zarówno naukowych jak i dydaktycznych. Jego pasją od początku było odrodzenie i rozwój Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce. Zmiany polityczne w które obfitował rok 1989 umożliwiły odrodzenie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Polsce do czego znacznie przyczynił się druh Artur Blum. Krakowscy sokoli mogli rozpocząć legalną działalność w lipcu 1989 roku. Pierwszą wielką imprezą o charakterze kulturalno-sportowym było wspólne zorganizowanie z księżmi w 1991 roku I Igrzysk Młodzieży Chrześcijańskiej, gdzie rywalizowała młodzież nie tyko z Polski ale i spoza granic kraju w konkurencjach lekkoatletycznych i grach zespołowych: koszykówce, siatkówce, piłce nożnej. Sprawne działanie krakowskiego „Sokoła” gwarantowała jego odpowiednia organizacja, którą rozwijała komisja programowa pod przewodnictwem Artura Bluma. W kolejnym roku powstało gniazdo „Sokoła” w Akademii Górniczo-Hutniczej przy znaczącym wsparciu władz Uczelni. Działalność sportowa „Sokoła” Kraków-AGH rozpoczęta w 1993 roku i trwająca nieprzerwanie do czasów obecnych zaangażowana była w rozwój sekcji karate. W 1998 roku prezesem Dzielnicy małopolskiej ZTG „Sokół” w Polsce został wybrany Artur Blum. Swoją pracę realizował i przekazywał młodym, promując sport jako warunek harmonijnego rozwoju człowieka odzwierciedlając sokole ideały pielęgnowaniem tradycyjnych polskich wartości zgodnie z dewizą „Bóg, Honor, Ojczyzna”. 4 VII 2001 roku katedra wawelska przyjęła szczególne spotkanie Sokołów, którzy wzięli udział w uroczystościach na Wawelu upamiętniających 120 rocznicę urodzin oraz 58 rocznicę tragicznej śmierci generała Władysława Sikorskiego, pod którego rozkazami walczyło wielu Sokołów. W maju 2002 roku odbyła się pielgrzymka Sokoła na Jasną Górę upamiętniająca jubileuszowy rok 135-lecia sokolstwa polskiego. Ważną działalnością Sokoła była współpraca z Ministerstwem Obrony Narodowej, na podstawie której prowadzono pracę w zakresie przysposobienia obronnego. W działalności społecznej druh Artur Blum związany był ściśle z NSZZ Solidarność od 1980 roku jako członek Komisji Wydziału Maszyn Górniczych i Hutniczych AGH. Po ogłoszeniu stanu wojennego był aktywnym działaczem tworzącej się podziemnej struktury Solidarności, co spowodowało określone skutki w postaci przesłuchań, kontroli w pracy przez służbę bezpieczeństwa PRL. Zakres ten został potwierdzony przez Instytut Pamięci Narodowej, który stwierdził, że na podstawie posiadanych dokumentów Komisji Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu Artur Blum jest pokrzywdzonym w rozumieniu ustawy (14.3.2007r). po 1989 roku był przewodniczącym Komisji Wydziałowej i delegatem Walnego Zebrania Delegatów NSZZ Solidarność w 2005 roku. Za działalność wiodącą w rozwoju sokolstwa polskiego w marcu 2001 roku w uznaniu zasług położonych dla idei Sokoła otrzymał Dyplom Legii Honorowej Związku Sokołów Polskich w Wielkiej Brytanii. W 2002 roku Rada Związku Towarzystw Gimnastycznych Sokół w Polsce nadała Arturowi Blumowi tytuł Rycerza za wierność idei sokolej i oddanie zasług dla sokolstwa polskiego oraz niepodległości Rzeczypospolitej. Za pracę związaną z funkcją Prezesa Dzielnicy małopolskiej został w 2006 roku odznaczony Zaszczytną Odznaką Sokoła. W 2007 roku Związek Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce w 140-lecie sokolstwa polskiego przyznał druhowi Arturowi Dyplom Zasługi za wierność idei sokolej, wzorowe wieloletnie pełnienie powinności sokolich oraz za aktywną i twórczą pracę na rzecz krzewienia tożsamości sokolej, patriotyzmu i sportu. W 2015 roku ZTG Sokół w Polsce przyznał druhowi Arturowi Blumowi dyplom za zasługi dla sokolstwa krakowskiego, za wybitne umacnianie polskiego patriotyzmu i polskich tradycji narodowych oraz przekazywanie młodemu pokoleniu Polek i Polaków najwyższych wartości etycznych. Z Głębokim żalem w im. Prezesa DM ZTG „Sokół” w Polsce druh Marcin Jasiński i sokołów krakowskich druh Tomasz Lata.

Odszedł Artur Blum

W Krakowie zmarł druh Artur Blum, członek gniazda krakowskiego oraz Dzielnicy Małopolskiej ZTG „Sokół” w Polsce. Jego odejście to wielka strata dla całego „Sokoła”. Uroczystości pogrzebowe odbędą się w najbliższy piątek o godz. 11.40 na cmentarzu Batowice (kaplica od ul. Powstańców) w Krakowie. Druh Artur Blum (stoi w środku) w trakcie obchodów 150-lecia Sokolstwa Polskiego w Senacie RP w 2017 roku. Artur Blum ukończył studia na Wydziale Mechanicznym Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w 1964 r. W tym samym roku rozpoczął pracę na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie jako asystent. Pracę doktorską obronił w 1973 r. W 1993 r. uzyskał tytuł doktora habilitowanego, a od 1997 r. aż do przejścia na emeryturę w 2012 r. pełnił funkcję profesora. Od 2000 r. równolegle prowadził zajęcia na Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Krośnie na stanowisku profesora. Działalność w „Sokole” rozpoczął już jako członek pierwszego, reaktywowanego w 1989 gniazda „Sokoła” w Krakowie. Pełnił obowiązki pierwszego po 1989 r. prezesa Dzielnicy Małopolskiej Związku Towarzystwa Gimnastycznych „Sokół” w Polsce. W kolejnych latach wchodził w skład Przewodnictwa Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce, zasiadał także w komisji rewizyjnej oraz w zarządzie „Sokoła” małopolskiego i krakowskiego. Dh Artur Blum jest twórcą i opiekunem gniazda Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” Kraków AGH, inicjatorem i współrealizatorem większości imprez organizowanych przez Dzielnicę Małopolską ZTG „Sokół” w Polsce oraz autorem artykułów na temat działalności Sokoła. Za swoją działalnością otrzymał m.in. Złoty Krzyż Zasługi, Medal Komisji Edukacji Narodowej oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Ostatnie z odznaczeń odebrał w 2017 r. w trakcie obchodów 150. rocznicy powstania Sokolstwa Polskiego w Senacie RP za wybitne zasługi w kształtowaniu postaw patriotycznych młodzieży, za działalność społeczną. Należy podkreślić, że do ostatnich dni pozostawał aktywnym członkiem „Sokoła”. Rodzinę oraz najbliższych prosimy o przyjęcie najszczerszych wyrazów współczucia. Jego śmierć to wielka strata dla nas wszystkich. Źródło: 17maja 2021 wSokole.plAktualności [http://wsokole.pl/odszedl-artur-blum/].

W Krakowie zmarł nasz wybitny sokół, Przyjaciel, Profesor, Polski Patriota, Druh Artur Blum, wieloletni oddany działacz Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce. 

To wielka i ogromna strata dla Polski. Rodzinie, Przyjaciołom i Znajomym składam najszczersze wyrazy współczucia. Łączymy się z Wami w bólu. Andrzej Bogucki – prezes honorowy Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce wraz z sokołami z Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” II Bydgoszcz – Fordon im. gen. Józefa Hallera. Boże, miłosierny Panie, w chwili śmierci Twojego sługi Druha Artura Bluma, prosimy Cię, abyś jego  Duszy dał miejsce w niebie, błogosławiony pokój i jasność Twojego światła. Panie, wysłuchaj łaskawie naszych modlitw za duszę Twojego sługi Druha Artura Bluma, którego w chwili śmierci błagamy, prosimy za niego, abyś Go przyjął do społeczności Twoich Świętych. Spraw, prosimy Cię, Panie, aby Dusza Twojego sługi Druha Artura Bluma, którego w chwili śmierci obchodzimy, otrzymał przebaczenie i wieczny odpoczynek. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen. Żegnaj Drogi Przyjacielu i Druhu Arturze. Należałeś do wybitnych i oddanych działaczy „Sokoła”. Czołem ! „Wieczny odpoczynek racz Mu dać, Panie, a światłość wiekuista niechaj Mu świeci. Niech odpoczywa w pokoju. Amen”.

Zjazd Rady Sprawozdawczo Wyborczej Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce 11 września 2021 r. w Warszawie

W Muzeum Niepodległości 11 września 2021 r. w Warszawie odbył się Zjazd Rady Sprawozdawczo Wyborczej Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce, wybrano nowy zarząd w poniższym składzie. Prezes Damian Małecki (Leszno), I wiceprezes Grzegorz Bielec (Rzeszów), II wiceprezes Kazimierz Murasiewicz (Zakopane), Sekretarz Generalny Halina Cichocka-Nowak (Leszno), Skarbnik Dawid Hawryluk (Knurów), Naczelnik Katarzyna Brózda (Brodnica), Komendant Główny PDS Mateusz Derylak (Stalowa Wola). Członkowie zarządu: Zbigniew Okorski (Warszawa), Wojciech Zrayko (Bytom), Jan Członkowski (Brwinów), Piotr Mazur (Lublin), Sebastian Jagusiak (Myszków), Marcin Jasiński (Kraków), Tadeusz Szostak (Zakopane), Adam Zaleski (Zakopane), Michał Zduńczyk (Warszawa), Bogusław Tofilski (Stalowa Wola). Druh Kazimierz Bogdan Filipski, z Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” II Bydgoszcz – Fordon im. gen. Józefa Hallera, został odznaczony najwyższym odznaczeniem ZTG „Sokół” w Polsce, Zaszczytną Odznaką Sokolą i został wpisany do Złotej Karty Sokolstwa Polskiego. Delegatami z Bydgoszczy - Fordonu byli: Andrzej Leonard Bogucki, prezes honorowy Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce i Kazimierz Bogdan Filipski, z gniazda z Kruszyna Henryk Pieczka. Składam serdeczne gratulacje nowemu zarządowi, składającemu się w większości z młodego pokolenia Sokolstwa Polskiego założonego we Lwowie w 1867 r. Czołem Sokolstwu Polskiemu!!! (alb).

Ks. Stefan Kardynał Wyszyński Prymas Tysiąclecia oraz Matka Róża Czacka założycielka Zakładu dla Niewidomych w Laskach zostali 12 września 2021 r. ogłoszeni błogosławionymi

Ks. Stefan Kardynał Wyszyński Prymas Tysiąclecia oraz Matka Róża Czacka założycielka Zakładu dla Niewidomych w Laskach zostali 12 września 2021 r. ogłoszeni błogosławionymi. Liturgii sprawowanej w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie przewodniczył kard. Marcello Semeraro, prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych. Uchwałą Sejmu i Senatu RP rok 2021 ogłoszony został rokiem kardynała Stefana Wyszyńskiego w 120. rocznicę urodzin i 40. rocznicę śmierci. Jego centralnym punktem kulminacyjnym 12 września 2021 w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie odbyła się Msza św.  beatyfikacyjna. Warto przypomnieć, że na szarfie jednego z wieńców złożonych na trumnie prymasa Stefana Wyszyńskiego w dniu pogrzebu, 31 maja 1981 r., znalazł się napis: „Niekoronowanemu Królowi Polski”. To była kwintesencja tego, kim był prymas Wyszyński w historii naszego kraju. Zapis, Polskie Towarzystwo Ziemiańskie: „-Róża Maria Czacka była córką Feliksa i Zofia z Ledóchowskich, właścicieli dóbr Koniuchy i Poryck Stary na Wołyniu, wnuczką Wiktora i Pelagii z Sapiehów, a prawnuczką twórcy Liceum w Krzemieńcu, Tadeusza Czackiego. Urodziła się w Białej Cerkwi, gdzie jej ojciec administrował dobrami Branickich z Wilanowa. Od dzieciństwa miała kłopoty z oczami (być może odziedziczone po prababce), ale wzrok zupełnie utraciła w wieku 22 lat, gdy spadła z konia. Po nieudanych próbach leczenia, a za namową warszawskiego lekarza Bolesława Gepnera, postanowiła własne kalectwo oddać w służbie innym niewidomym. Zakorzeniając Dzieło Lasek w katolicyzmie, w 1911 roku utworzyła Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi, a następnie – wchodzące w skład tego Towarzystwa – Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża. Poza najważniejszą działalnością: edukacyjną, formacyjną i opiekuńczą, zorganizowała duży ośrodek, w którego budowaniu (zarówno infrastrukturalnym, jak i duchowym) od samego początku pomagały osoby, związane ze środowiskiem ziemiańskim. Najpierw krewni bliżsi i dalsi (darczyńcy), a z czasem tacy, którzy pozostali w Laskach na zawsze. Począwszy od ks. Władysława Korniłowicza i Antoniego Marylskiego, poprzez Henryka Ruszczyca, Zofię Morawską i wielu innych, a skończywszy np. na Michale Żółtowskim, którego biografia matki Elżbiety Róży Czackiej jest dziś podstawowym źródłem wiedzy o początkach Lasek”. Wspomnę Adama hrabiego Zamoyskiego z Kozłówki, który był prezesem Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce (1923-1936). Kozłówka była centrum szkolenia instruktorów i naczelników oraz naczelniczek ZTG „Sokół” w Polsce, a Jadwiga Zamoyska była naczelniczką. Zapis z Portalu Muzeum Zamoyskich w Kozłówce: „-21 czerwca 2021 r. w Muzeum Zamoyskich w Kozłówce odbyło się uroczyste otwarcie nowej ekspozycji „Ksiądz Stefan Wyszyński w Kozłówce 1940–1941”. Ksiądz Stefan Wyszyński przebywał w Kozłówce od 1 sierpnia 1940 do 1 września 1941 roku. W okresie okupacji niemieckiej majątek kozłowiecki, którego właścicielami byli Aleksander i Jadwiga Zamoyscy, stał się miejscem pobytu dla wielu osób wysiedlonych czy zagrożonych aresztowaniem. Mieszkali tu uczeni, artyści, właściciele ziemscy, towarzysze broni Aleksandra Zamoyskiego oraz ich rodziny. W czasie trzynastomiesięcznego pobytu ksiądz Wyszyński pełnił posługę duszpasterską w Kozłówce i okolicy. Odprawiał Msze św. i nabożeństwa, spowiadał, prowadził nauki i rekolekcje. Opieką duszpasterską otaczał też partyzantów i zaangażowany był w tajne nauczanie. Zajmował się pracą naukową, piśmienniczą i dydaktyczną. Jego wykłady dla sióstr oraz dyskusje, w których brali udział także inni ukrywający się u Zamoyskich goście, nazywano „akademią kozłowiecką”. Ksiądz Wyszyński wykładał prawo kanoniczne i katolicką naukę społeczną. Postać Księdza Stefana Wyszyńskiego i jego wyjątkowa osobowość kapłańska w sposób szczególny zapisały się w pamięci mieszkańców kozłowieckiego pałacu. Ich wspomnienia wydane zostały w książce „Niezwykły Gość”. Publikacja towarzyszyła uroczystości odsłonięcia popiersia Księdza Prymasa, autorstwa Anny Wątróbskiej-Wdowiarskiej, wmurowanego przy kaplicy pałacowej w 2000 roku. W pomieszczeniu, zajmowanym niegdyś przez księdza Stefana Wyszyńskiego, obecnie zaaranżowana została ekspozycja odtwarzająca dawny wystrój pokoju, opracowana podstawie wspomnień Moniki i Krzysztofa Znamierowskich”. (alb).

Pamięci Jana Slaskiego (1895-1940) ziemianina z Trzebcza Szlacheckiego – 17.09.2021 r.

Szkoła Podstawowa im. Jana Slaskiego w Trzebczu, Koło Przyjaciół 16/2 Pułku Ułanów Wielkopolskich im. gen. G. Orlicz - Dreszera i Sowarzyszenie „Trzebcz - Wieś z Przyszłością”, były organizatorami pięknej patriotycznej i bardzo dobrze przygotowanej uroczystości otwarcia Miejsca Pamięci poświęconego Janowi Slaskiemu, która odbyła sie 17 września 2021 r. w Trzebczu Szlacheckim na Ziemi Chełmińskiej. Uroczystość rozpoczęła Masza Św. w kościele parafialnym pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Trzebczu Szlacheckim, którą celebrował ks. prob. Mariusz Stanisław Malinowski. Po Mszy Św. odbył się pochód zaproszonych gości, nauczycieli i uczniów szkoły wraz z mieszkańcami gminy na teren Szkoły Podstawowej w Trzebczu Szlacheckim, która mieści się w dawnym dworze rodu Slaskich. W uroczystości uczestniczyły dwa poczty sztandarowe; Szkoły Podstawowej im. Jana Slaskiego z Godłem Rzeczypospolitej i utrwalonym zawołaniem – Tobie Polsko oraz sztandar Ochotniczej Straży Pożarnej. Na uroczystości przybyli potomkowie rodu Slaskich, a pośród nich m. in.: Cecylia Iwaniszewska z domu Łubieńska, Magdalena Łubieńska, Jan Dąbrowski syn Iwony Marii ze Slaskich najstarszy wnuk Jana Slaskiego i Michał Slaski syn Andrzeja Slaskiego najmłodszego syna Jana Slaskiego, Jan Ludwik Slaski. Uczestniczy ustawili się przed szkołą w dawnym budynku dworu, przy którym na znaczącym i widocznym miejscu została zbudowana przestrzeń do pomnika z głazu kamiennego, na którym umieszczona jest tablica poświęcona Janowi Slaskiemu. Dodam, ze na terenie obiektu szkoły znajdują się patriotyczne miejsca pamięci związane z historią Polski, wykonane w formie tablic informujących o historii i dorobku rodu Slaskich.  Majątek ziemski w Trzebczu Szlacheckim ród Slaskich nabył w 1805 r. i przez 134 lata byli jego gospodarzami. Upamiętnieni są też m. in. Mateusz Slaski (1778-1849), Ludwik Romuald Slaski (1818-1898), Ludwik Maurycy Slaski (1856-1906). Grobowiec Slaskich znajduje się na przykościelnym cmentarzu. Na murze kościoła znajduje się tablica napisem: „Za Wiarę i Ojczyznę Zginęli Śmiercią Męczeńską w latach 1939-1945”, z wymienionymi nazwiskami 14. pomordowanych osób, w tym Jana Slaskiego kolatora. Ważnym elementem krzewienia patriotyzmu polskiego jest postawiony głaz z tablicą poświęconą Henrykowi Sienkiewiczowi, jednemu z najwybitniejszych przedstawicieli literatury polskiej, który bywał w dworze w Trzebczu Szlacheckim na zaproszenie rodu Slaskich. Ponadto na terenie szkoły znajduje się Drzewo Pamięci posadzone przez Marię Slaską oraz głaz z tablicą informującą, że powstała jako wyraz szczególnego związku rodziny Slaskich z tutejszymi ziemiami i lokalną społecznością oraz dla uhonorowania majora kawalerii, Senatora Jana Slaskiego. Uroczystościami zawsze sprawnie kierowała pani Sława Tokarska-Wegner dyrektor szkoły, która w imieniu społeczności szkolnej przypomniała postać Jana Slaskiego oraz zaprosiła przedstawicieli rodu Slaskich i przedstawiciela koła ułanów do odsłonięcia Miejsca Pamięci. Następnie pod tablicą zostały złożone wiązanki kwiatów. Po uroczystości przed szkołą na zaproszenie pani dyrektor wszyscy przeszli do budynku szkoły. Można było zwiedzić budynek szkoły z klasami i z kącikiem pamięci poświęconym Janowi Slaskiemu oraz innym przedstawicielom tego rodu. W głównym wejściu została zainstalowana pełna tablica genealogiczna pomorskiej linii rodu Slaskich. Następnie w kameralnej sali gimnastycznej szkoły pani dyrektor Sława Tokarska-Wegner powitała wszystkich przybyłych gości, a wśród nich m. in. przedstawicieli rodu Slaskich, pana Arkadiusza Stefaniaka p. o. wójta gminy Kijewo Królewskie oraz sekretarza panią Dorotę Bukowską, ponadto przybyły delegacje z Kuratorium Oświaty, Koła Przyjaciół 16/2 Pułku Ułanów Wielkopolskich z Bydgoszczy, z panem Mirosławem Krzemińskim, który dostojnie prezentował się w mundurze przedwojennego ułana, Rodzina Katyńska z Torunia. Polskie Towarzystwo Ziemiańskie – Oddział Kujawsko Pomorski, z upoważnienia prezesa Andrzeja Musiała, reprezentował Andrzej Bogucki – przewodniczący Komisji Rewizyjnej. Po powitaniu pani dyrektor Sława Tokarska-Wegner przedstawiła szczegółowo biografię patrona szkoły Jana Slaskiego (1895-1940), wybitnego patriotę obrońcę Ojczyzny, który zginął zamordowany przez Sowietów w Katyniu. Młodzież szkolna wraz z nauczycielami przygotowała i przedstawiła program patriotyczny nawiązujący do patrona szkoły. Później odbyły się przemówienia przybyłych w/w gości, w tym Andrzeja Boguckiego przedstawiciela Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego. W swoim przemówieniu serdecznie podziękował pani dyrektor szkoły Sławie Tokarskiej-Wegner oraz nauczycielom za wzorowe przygotowanie uroczystości i doskonałą pracę dydaktyczno wychowawczą z uczniami szkoły, którzy wykazali się przez cały czas uroczystości wielką kulturą, wiedzą oraz godnością i postawą jak należy uczestniczyć z honorem w krzewieniu pamięci narodowej. Jest to zasługą Rady Pedagogicznej Szkoły i Rodziców. Główny tok wystąpienia, jak wykazał przedstawiciel PTZ, dotyczyło Jana Slaskiego, patrioty, ziemianina i współorganizatora życia kulturalnego na terenach powiatu chełmińskiego i Kujaw i Pomorza, szczególnie założyciela, prezesa i działacza przedwojennego Związku Ziemian na Pomorzu, którego kontynuatorem jest Polskie Towarzystwo Ziemiańskie – Oddział Kujawsko – Pomorski. Po uroczystościach pani dyrektor zaprosiła gości na poczęstunek w główny dawnym salonie dworu Slaskich, gdzie serwowano smaczny obiad, ciasto i kawę. Przeprowadzono dużo sympatycznych rozmów. (alb). Patron Szkoły Podstawowej im. Jana Slaskiego w Trzebczu Jan Slaski (1895-1940), ur w majątku Trzebcz, pow. chełmiński, zm. 16 kwietnia 1940 w Katyniu), polski polityk i wojskowy, major kawalerii Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej, poseł IV kadencji i senator V kadencji II RP, zamordowany w Katyniu. Pochodził ze szlacheckiej rodziny Slaskich herbu Grzymała Ludwika Maurycego Slaskiego i Marii z domu Świackiej. Ukończył Szkołę Podchorążych Kawalerii w Dobritz k. Berlina. W czasie I wojny światowej walczył na froncie rosyjskim i francuskim. Od stycznia do maja 1919 roku pracował w Organizacji Wojskowej Pomorza i w Wielkopolsce. Podczas powstania wielkopolskiego, organizował 2 pułk ułanów i był w nim dowódcą I szwadronu. Również jako dowódca szwadronu walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Za powstrzymanie nacierających Sowietów odznaczony krzyżem Virtuti Militari (nr 4317). Służbę zakończył w stopniu rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku. Od 1922 roku gospodarował w rodzinnym majątku Trzebcz. Od 1929 roku był prezesem powiatowego Związku Kółek Rolniczych. Za jego sprawą doszło do połączenia pomorskiego Związku Ziemian (którego był prezesem) z pomorskim Towarzystwem Rolniczym. Był radcą Izby Przemysłowo-Handlowej w Gdyni i Pomorskiej Izby Rolniczej w Toruniu, a także prezesem Pomorskiego Związku Ziemian. W 1935 wybrany posłem na Sejm RP IV kadencji (1935–1938) z listy BBWR, z okręgu nr 101 (Toruń miasto i powiat, Chełmno, Wąbrzeźno). W kolejnej, V kadencji był senatorem bezpartyjnym z województwa pomorskiego (od 11 września 1938). W kampanii wrześniowej został przydzielony do Sztabu Naczelnego Wodza. W ręce sowieckie wpadł pod Tarnopolem 18 września 1939 r. Więziony w Kamieńcu Podolskim, internowany w Kozielsku, następnie zamordowany w Katyniu. Jan Slaski był żonaty z Marią z Horochów, z którą miał troje dzieci: Jana (ur. 1934), Iwonę Marię (ur. 1935) i Andrzeja (1938–2007). Iwona Maria była żoną Krzysztofa Dąbrowskiego (1931–1979). Został upamiętniony na tablicy pamiątkowej odsłoniętej 3 lipca 1999 w gmachu Senatu RP ku czci senatorów II RP, którzy zginęli w czasie II wojny światowej i okresie powojennych represji. 5 października 2007 Minister Obrony Narodowej awansował go pośmiertnie na stopień podpułkownika. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Odznaczony: Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych – czterokrotnie, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Niepodległości. Trzebcz Szlachecki położony w Ziemi  Chełmińskiej w gminie Kijewo Królewskie. W 1222 r. wraz wieloma innymi wieś Trzebcz została nadana biskupowi pruskiemu Chrystianowi przez Konrada, księcia mazowieckiego. W 1293 r. stanowiła dziedziczne dobra rycerskie. Gniazdo rodowe Trzebskich, w których posiadaniu pozostaje w XVI w. i później, następnie od 1505 r. własność biskupów chełmińskich. Dawna królewska część Trzebcza dzisiaj nosi nazwę Trzebcz Królewski. Po I rozbiorze Polski posiadłości biskupie przeszły na własność pruskiego rządu. W latach 1805-1939 własność Slaskich. We wsi znajduje się gotycki kościół pw. Wniebowzięcia NMP, zbudowany na pocz. XIV w. Późnoklasycystyczny dwór z połowy XIX w. był parterowy, z pięterkiem na facjacie i półszczytach, zbudowany został zapewne przez  Ludwika Romualda Slaskiego. Obecny dwór jest piętrowy. Elewacja frontowa wzbogacona była nieznacznym ryzalitem przechodzącym w facjatę, w której okno ujęte zostało pilasterkami dźwigającymi gzyms półkoliście wygięty ku górze, zwieńczony sterczynkami. Mateusz Slaski herbu Grzymała (1778-1849) ur. pod Radziwiłłowem na Podolu, zm. w Chełmnie), polski działacz niepodległościowy, działacz społeczny, ziemianin, poseł. Ród Slaskich ma swoje korzenie na Mazowszu, w XVII wieku przybyli Slascy na Podole. Mateusz Slaski przybył na Pomorze z Podola, w 1805 roku kupił majątek w Trzebczu Szlacheckim, a w 1806 roku ożenił się z Heleną Kruszyńską z Nawry. W 1809 roku został wybrany posłem do sejmu Księstwa Warszawskiego. W 1848 roku przewodniczył zebraniu, które inaugurowało prace Towarzystwa Pomocy Naukowej dla młodzieży Prus Zachodnich i pełnił w nim funkcje honorowego prezesa. Był też jednym z inicjatorów powołania Ligi Polskiej. Ludwik Romuald Slaski (1818-1898), polski działacz społeczny, działacz niepodległościowy, ziemianin, parlamentarzysta. Urodził się w rodzinie szlacheckiej herbu Grzymała; Mateusza Slaskiego i Heleny Kruszyńskiej. Ojciec był znanym działaczem społecznym i niepodległościowym na Pomorzu, zasiadał w sejmie Księstwa Warszawskiego. Ludwik Romuald Slaski ukończył gimnazjum w Toruniu, po którym odbywał praktyki rolnicze. Za namową ojca nie podjął studiów, postanowił zająć się rolnictwem. Otrzymał od ojca majątek w Nowej Wsi pod Golubiem w dzierżawę. W wieku 25 lat objął rodzinny majątek w Trzebczu Szlacheckim, w tym też czasie ożenił się z Heleną Biernawską. Był dobrym gospodarzem, wprowadzał nowe metody gospodarowania, powiększał swoje dobra i w 1855 roku zakupił majątek Orłowo. Był bardzo aktywny społecznie i należał do wielu instytucji na Pomorzu lub je wspierał. Należał do Ligi Polskiej; członek Rady Prowincjonalnej Ligi Polskiej. W banku Donimirskiego Kalkstein-Łyskowskiego i Sp. był prezesem rady nadzorczej, a także jednym z inicjatorów powołania Muzeum Polskiego w Toruniu.  Wieloletni wiceprezes i prezes Towarzystwa Pomocy Naukowej dla młodzieży Prus Zachodnich. Współzałożył Towarzystwo Rolnicze Ziemi Chełmińskiej. Wraz z siostrą Zofią Donimirską założył Towarzystwo Pomocy Naukowej dla dziewcząt. Współzakładał sejmiki gospodarcze w Toruniu. Podczas powstania styczniowego udzielał schronienia powstańcom, w okresie kulturkampfu wspierał polskich księży oraz polskie gazety na ziemi Chełmińskiej – „Gazetę Toruńską”, „Przyjaciel Ludu” i „Nadwiślanin. Zasiadał w parlamencie Pruskim Reichstagu w latach 1871–1874, gdzie reprezentował powiat Chojnicki, zasiadał też w Pruskiej Izbie Panów od 1866 do 1888 roku. W 1872 roku oddał majątek Orłowo swojemu synowi Kazimierzowi Slaskiemu, a w 1884 roku rodowy majątek w Trzebczu Szlacheckim przekazał młodszemu synowi Ludwikowi Maurycemu Slaskiemu. Ludwik Maurycy Slaski, herbu Grzymała (1856-1906), poseł do Reichstagu, ziemianin, działacz społeczny i niepodległościowy. Syn Romualda Slaskiego i Heleny Biernawskiej, ukończył gimnazjum w Chełmnie, później studiował prawo we Wrocławiu, Berlinie i Heildelbergu. W 1884 jego ojciec przekazał mu majątek rodowy w Trzebczu Szlacheckim. W latach 1890–1898 był posłem do Reichstagu. Udzielał się społecznie oraz działał na rzecz odzyskania niepodległości. Wspomagał finansowo Polaków z zaboru austriackiego, których dotknęła klęska nieurodzaju. Pomagał też Polakom, których rugowano przez władze pruskie. Jego syn Jan Slaski był majorem kawalerii oraz senatorem V kadencji II RP został zamordowany w 1940 roku w Katyniu. Zmarł 1 grudnia 1906 roku w Konstancji. Bibliografia: Bielski Mieczysław, Bielska-Krawczyk Joanna, Małecki Jarosław, Wabcz gmina Stolno Zespół dworsko-parkowy, Toruń 1998. Chrapkowski Bogdan, Rejmanowski Maciej, Trzebcz Szlachecki, Zespół dworsko-parkowy, Toruń 1997. Nawra Kruszyńskich i Sczanieckich, studium z dziejów szlachty i ziemiaństwa ziemi chełmińskiej, Jerzy Dygdała, Szczepan Wierzchosławski, Toruń 1990. Orłowo, gm. Płużnica; zespół pałacowo-parkowy, Jolanta Chrostowska, Krystyna Kalinowska, Państwowa Służba Ochrony Zabytków. Oddział Wojewódzki w Toruniu, Urząd Wojewódzki w Toruniu. Wydział Ochrony Środowiska, Toruń 1995. Wikipedia, Wolna Encyklopedia.

Wspomnienie o Macieju Płażyńskim (1958-2010). 12. rocznica katastrofy polskiego samolotu Tu-154 w Smoleńsku

Maciej Płażyński to zasłużona osoba dla państwa polskiego. Zginął 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie polskiego samolotu Tu-154 w Smoleńsku w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej. Został pochowany 21 kwietnia tego samego roku w kaplicy Matki Boskiej Ostrobramskiej, w bazylice mariackiej w Gdańsku. Posiada bardzo bogatą biografię, w tym artykule wspomnę o jego związkach z Sokolstwem Polskim. Macieja Płażyńskiego poznałem w 1994 r. osobiście na obchodach 100-lecia Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Gdańsku. Został poświęcony tym uroczystościom osobny cały numer kwartalnika „Sokół Pomorski”, Nr 1(6)1995. Warto sięgnąć do tego czasopisma. Zachowało się zdjęcie, które w załączeniu w tym artykule przypominamy i publikujemy, ogłoszone drukiem na pierwszej stronie „Sokół Pomorski”, Nr 1(6)1995, które przedstawia otwarcie w dniu 8 października 1994 r. sokolich obchodów jubileuszowych w Ratuszu Głównego Miasta w Gdańska, zabytkowym ratuszu na Głównym Mieście w Gdańsku. Jest to gotycko-renesansowa budowla, usytuowana na styku ulicy Długiej i Długiego Targu, która dominuje nad panoramą Drogi Królewskiej, najbardziej reprezentacyjnego traktu tej części miasta. Zlot Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce w 100-lecie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Gdańsku, otwarto w reprezentacyjnej sali białej Ratusza Gdańskiego. Sala biała jest najbardziej reprezentatywnym pomieszczeniem w ratuszu. Wewnątrz odbywały się sądy, audiencje królewskie oraz reprezentanta króla oraz ceremonie nadawania obywatelstwa. W tej sali podpisano większość międzynarodowych porozumień i umów podpisywanych w Gdańsku. Salę zdobią portrety królów polskich oraz wielki marmurowy kominek. Uroczystości odbyły się pod Patronatem Macieja Płażyńskiego Wojewody Gdańskiego i redakcji kwartalnika „Sokół Pomorski”. Na zdjęciu stoją od lewej: 1) Michał Sienkiewicz – prezes TG Sokół” na Litwie, 2) Bronisław Grabowski – sokół marynarz z TG „Sokół” Gdynia Grabówek, 4) Kontradmirał Jędrzej Czajkowski – zastępca dowódcy Marynarki Wojennej RP, 5) Maciej Płażyński – Wojewoda Gdański, 6) Andrzej Leonard Bogucki – sekretarz generalny ZTG „Sokół” w Polsce oraz prezes Dzielnicy Pomorskiej ZTG „Sokół” w Polsce, 7) Michał Bidas – wiceprezydent Gdańska, 8) Władysław Rajski, 9) Adam Kałuszka i 10) Józef Rajski – prezes TG „Sokół” Zgierz, prezes Dzielnicy Mazowiecko – Podlaskiej ZTG „Sokół” w Polsce. Na drugim planie m. in.: Marian Doliński z Bydgoszczy, naczelnik Dzielnicy Pomorskiej ZTG „Sokół” w Polsce, Franciszek Nadera – prezes TG „Sokół” w Łodzi i Andrzej Sikorski – TG „Sokół” Łódź. Autor zdjęcia: Stefan Figlarowicz - polski artysta fotograf. Członek rzeczywisty i członek honorowy Związku Polskich Artystów Fotografików. W następnych latach nasze drogi zeszły się jeszcze kilkakrotnie. W 2000 r. odbyły się uroczystości 80. Rocznicy Zaślubin Polski z Morzem, na które zostałem zaproszony jako prezes ZTG „Sokół” w Polsce. Uroczystości zostały zorganizowane w Gdańsku – Pucku i Władysławowie. Po uroczystościach wieczorem zorganizowano, w Ośrodku Przygotowań Olimpijczyków w Cetniewie, uroczysty bankiet, którego gospodarzem był Maciej Płażyński Marszałek Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej, wówczas był drugą osobą w państwie. Uroczystości zostały w kronikarski sposób zapisane i opublikowane w kwartalniku „Sokół Pomorski”, Nr 1(26) 2000. Miałem możliwość przez dłuższy czas porozmawiać osobiście z Michałem Płażyńskim. Wtedy poprosiłem Go o objęcie Honorowego Patronatu nad IX. Zlotem Sokolstwa Polskiego – Bydgoszcz 2000, którego byłem komendantem. Od razu wyraził zgodę, ponieważ doskonale znał zasługi i historię Sokolstwa Polskiego, dla niepodległości Polski, kultury i sportu, zał. w 1867 r. Rozpoczęła się między nami korespondencja o raz rozmowy. W zlocie czynnie uczestniczyło 2.000 polskich sokołów zrzeszonych w Towarzystwach Gimnastycznych „Sokół” oraz 300 sokołów z 10 krajów. Po tym zlocie w dniach 29.06.-4.07.2000 r. 250 sokołów z Polski ćwiczyło na XIII. Wszechsokolskim Zlocie w Pradze, gdzie razem na Stadionie Strahowskim ćwiczyło 25.000 sokołów. Zob. bliżej, Sokół Pomorski 2(27)2000, s.1. Pamiętnik IX. Zlotu Sokolstwa Polskiego Bydgoszcz 2000 w dniach 2-4.06.2000 oraz udział Sokolstwa Polskiego w XIII. Wszechsokolskim Zlocie w Pradze w dniach 28.06. – 4.07.2000, Bydgoszcz 2000, ss. 128. W powyższym Pamiętniku na stronie 2 zostało opublikowane zdjęcie Macieja Płażyńskiego Marszałka Sejmu i pismo skierowane do ćwiczących sokołów na zlocie. W późniejszych latach niejednokrotnie spotykaliśmy się na różnych konferencjach i uroczystościach, ale to już osobny temat. Poniżej wybrane zapiski biograficzne. Maciej Płażyński (1958-zm. 10 kwietnia 2010 w Smoleńsku), polski prawnik i polityk. Wojewoda gdański w latach 1990–1996, marszałek Sejmu III kadencji w latach 1997–2001, poseł na Sejm III, IV i VI kadencji, senator i wicemarszałek Senatu VI kadencji w latach 2005–2007. W 1997 uzyskał mandat posła na Sejm III kadencji z listy AWS, następnie wybrano go na urząd Marszałka Sejmu. W wyborach zdobył 124 683 głosów, uzyskując wówczas najlepszy indywidualny wynik wyborczy w Polsce. W listopadzie 2007 został członkiem Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki, w kwietniu 2008 wszedł w skład Podkomisji stałej do spraw przygotowania Polski do organizacji Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej „UEFA Euro 2012”, natomiast w listopadzie 2009 w skład Podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia rządowego i poselskiego projektów ustaw o sporcie. Sarkofag Macieja Płażyńskiego znajduje się w gdańskiej bazylice Mariackiej w Gdańsku. Bazylika konkatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, zwana jest  także bazyliką Mariacką,  historyczna fara Głównego Miasta w Gdańsku zwana często „Koroną Gdańska”. Tupolew Tu-154M nr operacyjny 101 i lot PLF 101. Należał do 36 Specjalnego Pułku Lotnictwa Transportowego i znajdował się w dyspozycji Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Katastrofa polskiego Tu-154 w Smoleńsku, również katastrofa smoleńska oraz tragedia smoleńska katastrofa lotnicza polskiego samolotu wojskowego, do której doszło w Smoleńsku w sobotę, 10 kwietnia 2010 o godz. 8:41 czasu środkowoeuropejskiego letniego (CEST) (10:41 czasu moskiewskiego letniego). Zginęło w niej 96 osób, wśród nich: prezydent RP Lech Kaczyński z małżonką Marią Kaczyńską, ostatni prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski związany też z „Sokołem”, wicemarszałkowie Sejmu i Senatu, 18 parlamentarzystów, dowódcy wszystkich rodzajów Sił Zbrojnych RP, pracownicy Kancelarii Prezydenta, szefowie instytucji państwowych, duchowni, przedstawiciele ministerstw, organizacji kombatanckich i społecznych oraz osoby towarzyszące, stanowiący delegację polską na uroczystości związane z obchodami 70. rocznicy zbrodni katyńskiej, a także załoga samolotu. Requiem aeternam dona eis, Domine, et lux perpetua luceat eis. Requiescant in pace. Amen. Andrzej Leonard Bogucki, Bydgoszcz, dnia 9 kwietnia 2022 r. 

ŚP Elżbieta Kromplewska (1939-2022)

Dnia 12 kwietnia 2022 r. zmarła w Bydgoszczy ŚP Elżbieta Kromplewska, ur. w Łapach k/ Białegostoku. Regionalistka, nauczycielka, instruktorka kulturalno – oświatowa,  krajoznawca, przewodnik PTTK w Bydgoszczy, działaczka PTTK Oddział Bydgoszcz i w latach 1990-2022 Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” II Bydgoszcz – Fordon im. gen. Józefa Hallera. Od początku lat 70. XX w. oprowadzała wycieczki po Bydgoszczy i na Szlaku Piastowskim, Kaszubskim, po Ziemi Chełmińskiej i Kujawach. Należała do elitarnego koła przewodników PTTK w Bydgoszczy oraz do Bydgoskiego Towarzystwa Heraldyczno – Genealogicznego i Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy. Była członkiem Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Króla Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Współpracowała z międzynarodowym Bractwem Inflanckim z siedzibą w Bydgoszczy, z którym podróżowała po „Inflantach”. Każdy Brat Inflancki nigdy nie zapomni, jej prowiantów i przysmaków ale i przede wszystkim jej dobra, łagodności i poczucia humoru. Była niezwykle bardzo lubianą, koleżeńską i otwartą na przyjaźnie osobą. Działaczka kultury, zajmowała się folklorem, rzeźbiarstwem, hafciarstwem, malarstwem. Organizowała i prowadziła teatrzyki dla dzieci i młodzieży. Posiadła sztukę origami, czyli sztukę składania papieru.  Była organizatorką różnych konkursów dla dzieci. Działała w zarządzie Bydgoskiego Towarzystwa Twórców Ludowych i Nieprofesjonalnych. Była mistrzynią wszelkich kulinariów, win i nalewek, którymi obdarowywała swoich licznych przyjaciół. Uczestniczyła w niezliczonych imprezach kulturalnych i krajoznawczych, wszędzie mile widziana i podziwiana, bo należała przecież do osób barwnych i znanych  regionu. Jako pierwsza w Bydgoszczy wprowadziła konkurs na Szopkę Bydgoską zorganizowany dla uczniów szkół fordońskich. Jej pomysł później rozwinął się na ogólno miejski. Zaangażowała się społecznie razem z mężem w działalność Związku Szlachty Polskiej Oddział Bydgoszcz. Pracowała jako nauczycielka w Libii oraz w Szkole Podstawowej 29 w Bydgoszczy.  W 1991 r. wyhaftowała pierwszy w Polsce, po wznowieniu działalności Sokolstwa Polskiego, Proporzec Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” II Bydgoszcz – Fordon, który przedstawiał Patrona Sokolstwa Tadeusza Kościuszkę.  Z mężem Romualdem wędrowała i podróżowała po wielu krajach. Organizowała i prowadziła szkolenia o tematyce regionalnej oraz z dziejów przenikania różnych kultur europejskich. Była osobą niezwykle pogodną i szlachetną, bardzo lubianą wychowawczynią dzieci i młodzieży. Po śmierci Papieża Jana Pawła II Wielkiego, corocznie w jego rocznicę śmierci budowała pomiędzy blokami przy al. Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Kapliczkę na drzewie z Krzyżem, który został poświęcony w Katedrze w Pińsku. Zawsze przed Kapliczką 2 kwietna w pogodę czy deszcz okoliczni liczni mieszkańcy modlili się przed tą Kapliczką.  Msza św. żałobna odprawiona zostanie dnia 20 kwietnia 2022 r. o godz. 12.00 w kościele Św. Maksymiliana Kolbego – Osowa Góra w Bydgoszczy. Pogrzeb odbędzie się po mszy św. na cmentarzu parafialnym w Osówcu. Requiem aeternam dona eis, Domine, et lux perpetua luceat eis. Requiescant in pace. Amen. Andrzej Bogucki, Bydgoszcz 18.04.2022 r.

Zmarła w wieku 90 lat Druhna Alicja Zagromska – Liszewska (1932-2022)

Dh Alicja Zagromska - Liszewska urodziła się w 1932 r. w Iłowie pow. Działdowo. W latach trzydziestych jej dwaj starsi bracia, Henryk i Jan należeli do „Sokoła”. W 1946 r. wstąpiła do „Sokoła” w Gdyni – Chyloni, zaraz po powstaniu gniazda. 6 października odbyły się I Zawody Kościuszkowskie. Prezesem był wówczas Franciszek Nowak, naczelnikiem Knapski, sekretarzem Knapiński. Alicja ćwiczyła z dziewczętami m. in. z Zofią Klaman (wówczas Sadecką). Odbywało sie wiele imprez nie tylko sportowych, na które przychodziło dużo widzów. Sokoli uczestniczyli ze sztandarem w procesji Bożego Ciała. W 1947 r. przyjechali Sokoli z Czechosłowacji, którzy nie wiedzieli o istnieniu gniazda. W Gimnazjum Żeńskim w Gdyni, gdzie uczęszczała druhna Alicja zaprezentowali pokaz gimnastyczny. Odbyły się pokazy. Po trzech latach istnienia gniazda władze komunistyczne kategorycznie zabroniły jego członkom występowania w barwach sokolich, chcąc przemianować „Sokoła” na „Ogniwo”. Większość sokołów w tym Alicja przestało wówczas uczęszczać na ćwiczenia. Wtedy przeszli do konspiracji Sokolstwa Pomorskiego. Należy zapisać, że gniazdo w Gdyni – Chyloni było gniazdem niepokornym. W konspiracji, aż do 1989 r. pełniła funkcję członka koordynatora na terenie Trójmiasta. W 1951 roku, mimo zdanych egzaminów, nie została przyjęta na studia, które ukończyła w późniejszym czasie. Druhna Doktor Alicja Zagromska - Liszewska ukończyła studia, z wykształcenia była znanym lekarzem w Trójmieście.  W 1980 włączyła się do działalności w NSZZ „Solidarność”, a po stanie wojennym włączyła się w działalność konspiracyjną opozycji demokratycznej, m. in. działała charytatywnie, udzielała pomocy pokrzywdzonym przez los.  W 1993 r. po wznowieniu działalności Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Gdańsku, uczestniczyła w zebraniu założycielskim, została członkiem tego gniazda. Przedtem po przemianach 1989 r. włączyła się aktywnie i z poświęceniem w działalność Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół”. Organizowała i uczestniczyła w wielu imprezach sokolich. Była patriotką, kobietą niezwykle prawą, o bardzo wysokim morale, wielkiej kultury i życzliwości. Wszyscy sokoli w Polsce ją bardzo lubili.  Odwiedzała gniazda, uczestniczyła i organizowała zjazdy sokołów i zawody sportowe. Była członkiem Komendy IX. Zlotu Sokolstwa Polskiego – Bydgoszcz 2000, uczestniczyła w Pielgrzymkach Sokolich na Jasną Górę.  Za swoją działalność została odznaczona m. in.: W 2000 r. „Medalem Za Zasługi Dla Sokolstwa Polskiego (Nr 22). W 2004 r. została odznaczona najwyższym wyróżnieniem Sokolstwa Polskiego, „Zaszczytną Odznaką Sokoła” (Nr 26, 17.02.2004). Jednocześnie została wpisana do „Złotej Karty Sokolstwa Polskiego”. W 2020 r. Prezydent Rzeczpospolitej Andrzej Duda odznaczył Alicję Zagromską – Liszewską „Krzyżem Wolności i Solidarności”. Zdjęcie CINSP: Zjazd Sokolstwa Polskiego 16-17.05.1998 r. w Brodnicy. Druhna Alicja Zagromska – Liszewska siedzi druga od lewej, pomiędzy druhami Arturem Blumem i Wacławem Koconem. Druhna Alicja Zagromska – Liszewska zmarła 27 grudnia 2022 r. Czołem Druhno Alicjo! Requiem æternam dona eis, Domine. Et lux perpetua luceat eis: Requiescant in pace. Amen. Druh Andrzej Bogucki, Bydgoszcz, dnia 28.12.2022 r.

100-lecie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” II Bydgoszcz Fordon im. Generała Józefa Hallera (1923-2023)

W Bydgoszczy odbyły się uroczyste obchody 100-lecia Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” II Bydgoszcz Fordon im. Generała Józefa Hallera (1923-2023). Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” powstało w 1867 r. we Lwowie, a w Bydgoszczy w 1886 r. W okresie międzywojennym, Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Fordonie zał. w 1923 r. przez znanego lekarza dr. Stefana Buxakowskiego, należało do Okręgu V Bydgoskiego Sokoła. W latach 1939-1989 sokoli fordońscy wchodzili w skład konspiracyjnego sokolstwa pomorskiego. W 1990 r. „Sokół” Fordoński wznowił swoją działalność. Powstało gniazdo na bazie przedwojennych sokołów fordońskich oraz środowiska inteligenckiego, nauczycielskiego, rzemieślniczego i robotniczego, osób zamieszkałych w nowej bydgoskiej dzielnicy Fordon. Założycielem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” II Bydgoszcz – Fordon, jest Andrzej Bogucki, który przez 33 lata pełni funkcję prezesa. Uroczystości zostały poprzedzone w dniu 23.09.2023 r. złożeniem kwiatów i oddaniem hołdu sztandarem pod tablicami patrona gniazda gen. Józefa Hallera i założyciela fordońskiego gniazda dr. Stefana Buxakowskiego(1893-1945), zamordowanego w ZSRR, męczennika łagrów sowieckich. Ponadto na grobach zasłużonych sokołów fordońskich złożono kwiaty, m.in. sokołom Wacławowi Wawrzyniakowi zamordowanemu burmistrzowi Fordonu, Franciszkowi Schreiberowi jednemu z przedwojennych prezesów, Leonardowi Majewskiemu, Annie Szrejbrowskiej, zasłużonej rodzinie Zielińskich spośród której wywodził się naczelnik gniazda Alfons Zieliński oraz sokołom powstańcom wielkopolskim 1918/1919 Izabeli i Kazimierzowi Wleklińskim. Główne uroczystości odbyły się w czwartek 28.09.2023 r. w Villi Tatrzańskiej, gdzie odbyło się uroczyste spotkanie członków w obecności sztandaru. Sztandar został nadany Sokołowi Fordońskiemu w 1992 r. jako pierwszy nowy sztandar w Polsce po wznowieniu działalności Sokolstwa Polskiego. Podczas spotkania zostały wygłoszone gawędy dotyczące tradycji i czasów obecnych oraz przyszłości gniazda. W tak bardzo uroczystym dniu dla Towarzystwa „Sokołów” Fordońskich, postanowiono podziękować za wzorową 33 letnią bezinteresowną pracę honorową i nadać  Druhowi Andrzejowi Boguckiemu tytuł Honorowego Prezesa Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” II Bydgoszcz – Fordon im. gen. Józefa Hallera. W uznaniu zasług za wzorowe kierowanie Związkiem Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce, postanowiono nadać Druhowi Damianowi Małeckiemu tytuł Honorowego Członka Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” II Bydgoszcz – Fordon im. gen. Józefa Hallera. Obie uchwały zostały przyjęte jednomyślnie i gromkimi brawami. Gniazdo liczy trzydzieści aktywnych członków, którzy uprawiają gimnastykę, grę w tenisa na kortach, tenis stołowy, rzut podkową, oraz uprawiają krajoznawstwo i turystykę. Działa Polowa Drużyna Sokola, gdzie członkowie trenują strzelectwo związane z użyciem broni palnej i broni pneumatycznej, zarówno w systemie bojowym, jak i sportowym. Ponadto kilku członków uprawia judo i iaidō. Sokoli fordońscy prowadzą Centrum Informacji Naukowej Sokolstwa Polskiego, opracowują i publikują historię Sokolstwa Polskiego, ponadto zajmują się doradztwem w poszukiwaniach i kwerendach informacji dotyczących Sokolstwa w Polsce i w świecie. W dniu 18 listopada 2023 r. w Sanktuarium Ojców Paulinów na Jasnej Górze odprawione zostaną dwie Msze Św. w intencji zmarłych członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” II Bydgoszcz – Fordon i założyciela „Sokoła” w Fordonie dr. Stefana Buxakowskiego, zamordowanego przez Sowietów w ZSRR.  Za Zarząd, Bydgoszcz, dnia 28.09.2023 r.

Jubileusz 50-lecia Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy

W Bydgoszczy w dniu 10.10.2023 r. pięknie obchodzono i przygotowano z rozmachem jubileuszową uroczystość 50-lecia Muzeum Wojsk Lądowych. Odbył się wernisaż wystawy „Od Sali tradycji do muzeum”. Pracownicy MWL zostali odznaczeni medalami Za Zasługi dla Obronności Kraju. W uroczystościach wziął udział Andrzej Bogucki prezes Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” II Bydgoszcz – Fordon im. gen. Józefa Hallera, który jest zarazem członkiem Rady MWL. Dyr. Wojciech Bartoszek powitał gości i odebrał laudacje i adresy mówiące o szczególnym znaczeniu MWL dla kultury. Muzeum dziedziczy tradycje przedwojennego muzeum wojskowego działającego od 1928 roku w Szkole Podchorążych dla Podoficerów w Bydgoszczy. W 1973 r. powstało Muzeum Tradycji Pomorskiego Okręgu Wojskowego. Muzeum od 1992 r. pełni rolę placówki o charakterze naukowo-badawczym, 31 grudnia 2003 r. zostało przekształcone w Pomorskie Muzeum Wojskowe w Bydgoszczy. W 2007 r. Muzeum uzyskało status państwowej instytucji kultury. W 2010 r. zostało przekształcone w Muzeum Wojsk Lądowych z filiami w Toruniu ze zbiorami wojsk artyleryjskich i rakietowych ora w Wrocławiu, gdzie mieszczą się zbiory wojsk inżynieryjnych. W 2014 po raz pierwszy udostępniono zwiedzającym filię w dawnej jednostce wojskowej na Osowej Górze, gdzie planowane jest utworzenie Oddziału Techniki Wojskowej. Całość podlega pod dyrekcję MWL w Bydgoszczy. Podczas uroczystości Andrzej Bogucki, odbył krótką rozmowę z gen. dyw. Arturem Kępczyńskim, Szefem Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, przedstawiając się, że jest sokołem i byłym żołnierzem rezerwistą 7 Łużyckiej Dywizji Desantowej, co pana generała pozytywnie zainteresowało. W czasie uroczystości odbył się koncert Orkiestry Wojskowej w Bydgoszczy. Została wydana drukiem okolicznościowa publikacja albumowa: Jerzy Lelwic, Od Sali tradycji do Muzeum, Bydgoszcz, 223, ss. 104. Wydano też Pamiątkowy Medal 50-lecia MWL. Odbył się pokaz pojazdów, zabytkowych takich jak Daimler Dingo Mark III oraz Scout Car M3A1 oraz obecnie używanych przez Wojsko Polskie KTO Rosomak i pojazd opancerzony MRAP.  (alb). 

Wspomnienie - Zmarł prof. dr hab. płk dypl. Wojska Polskiego Marian Kowalewski

W czwartek 30 listopada 2023 r. w wieku 72 lat zmarł, w swoim domu w Nowym Dworze Mazowieckim, prof. dr hab. płk dypl. Wojska Polskiego Marian Kowalewski, żołnierz desantu morskiego, elitarnego 35 pułku desantowego 7 Łużyckiej Dywizji Desantowej, mój dowódca. Był negocjatorem członkostwa Polski w NATO. W czasie swojej kariery naukowo-zawodowej ukończył Akademię Sztabu Generalnego, co pozwoliło mu na aktywną działalność w polskich służbach. Pełnił funkcję kierowniczą dyrektora Departamentu Bezpieczeństwa Międzynarodowego MON, uczestnik misji pokojowych, zasłużony dla akcesji Polski do NATO, wieloletni nauczyciel akademicki. W latach 1993–1994 pełnił funkcję Szefa Biura Konwojów i Pomocy Humanitarnej Centrum Operacyjnego Kwatery Głównej UNPROFOR. Od 1995 do sierpnia 1999 roku był dyrektorem Departamentu Bezpieczeństwa Międzynarodowego Ministerstwa Obrony Narodowej i jednym z negocjatorów członkostwa Polski w NATO. W sierpniu 1999 roku został mianowany Radcą Ministra Obrony Narodowej. To za sprawą tego stanowiska stał się jednym z negocjatorów członkostwa Polski w Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO). Marian Kowalewski urodził się 5 maja 1951 r. W 1973 r. absolwent Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Obrony Przeciwlotniczej im. por. Mieczysława Kalinowskiego w Koszalinie. Karierę wojskową rozpoczął w stopniu podporucznika jako dowódca plutonu OPL i Drużyn Strzała 2M  w 35 pułku desantowym JW. 1995 w Gdańsku Wrzeszczu. W tym samym roku nasze drogi się zeszły razem w pułku. Byłem strzelcem Strzała 2M i jednocześnie pisarzem pododdziału, a jednocześnie Jego osobistym sekretarzem. Znaliśmy się doskonale, bywałem często w Jego domu, poznałem bliżej jego rodzinę. Dla mnie był już wtedy wielkim wzorem oficera Wojska Polskiego. Honor, Ojczyzna, Godność były dla niego podstawowymi wartościami, które nam swoim żołnierzom przekazywał na co dzień. Był wymagającym oficerem i dowódcą. Najpierw wymagał od siebie, a potem od podwładnych. Dawał pierwszy przykład w polu, w czasie zajęć np. z taktyki, w ćwiczeniach na sali gimnastycznej, strzelanich na poligonie Wicko Morskie - Ustka, marszach. Prowadził tzw. „piechurki” na 50 km, szedł na czele z nami żołnierzami. Do ćwiczeń pieszych i morskich, desantowania dywizji  solidnie przygotował swoich żołnierzy, troszczył się o nas, o nasze zdrowie i wszystko co należało się żołnierzowi przypilnował wzorowo. Można na ten temat dużo pisać. Posiadał bardzo wysoki poziom inteligencji, mądry, dokładny, solidny, rzetelny, dbający o poziom wyszkolenia żołnierzy i zapewniał ochronę naszych praw wolności osobistej do podnoszenia poziomu wykształcenia oraz wolności sumienia.  Wspominam Go z jak najlepszej strony, to był „oficer nad oficery”, duma Niebieskich Beretów. W 1979 r. odszedł z 7ŁDD, został wysłany na studia w Akademii Sztabu Generalnego. W 1982 – po studiach chciał wrócić do Dywizji lecz dostał rozkaz pozostania na Uczelni. Mało kto wie, że Marian Kowalewski opracował krótki „Katalog wartości, które promują tych którzy służyli w 7 Łużyckiej Dywizji Desantowej oraz tych, którzy promują katalog współcześnie”, czyli jak pisał: „System wartości to jeden z najważniejszych elementów mających wpływ na życie zawodowe i karierę człowieka. Wartości i oczekiwania silnie związane są z miejscem w którym je pozyskujemy. Miejscem w którym pozyskało je tysiące obywateli Polski była 7 Łużycka Dywizja Desantowa. Obywateli, którzy pełnili służbę, którzy mieszkali w jej otoczeniu i korzystali z tego co Dywizja proponowała w dni świąteczne, powszednie i promują współcześnie”. Do 1990 r. zrobił doktorat i habilitację – ale przede wszystkim spotkał wielu studentów, których pamiętał jako żołnierzy Dywizji. W 1990 r. otrzymał zaproszenie od Premiera i Ministra Obrony Narodowej – skierowanie na doskonalenie języka angielskiego do Łodzi. 1993 rok skierowanie na operację pokojową na Bałkany. Tam spotkał podporuczników, których pamiętał z Dywizji. Wymusił aby po zakończeniu służby w czasie operacji kończyli studia. Studia skończyli. Dzisiaj mają stopień nawet generała dywizji. W 1994 r. otrzymał skierowanie na amerykański MBA. Po tym okresie jak je skończył, kierował na te studia oficerów, którzy legitymizowali się wysokimi wartościami  W 1994 r.  z polecenia premierów, Ministrów Spraw Zagranicznych i Ministrów Obrony Narodowej brał udział lub prowadził negocjacje w sprawie członkostwa Polski w Unii Zachodnio Europejskiej, NATO oraz II filaru Unii Europejskiej – współpracował z wieloma osobami, które wartości wykształciły w naszej 7ŁDD. Przez wiele lat był również nauczycielem akademickim, będąc też m.in. rektorem Wyższej Szkoły Zarządzania Personelem w Warszawie, prorektorem do spraw dydaktycznych Akademii Obrony Narodowej oraz Prywatnej Wyższej Szkoły Biznesu i Administracji czy profesorem Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego. Według Wikipedii Marian Kowalewski był absolwentem Akademii Sztabu Generalnego (1982). Bezpośrednio po studiach przyjął propozycję asystentury w Instytucie Badań Strategiczno-Obronnych. W tym samym roku rozpoczął studia na Podyplomowym Studium Dydaktyki oraz zaocznych studiach doktoranckich w ASG. Stopień naukowy doktora uzyskał w 1985 r. w ASG na podstawie rozprawy „Metody Heurystyczne w procesie podejmowania decyzji”; doktora habilitowanego 1990 r. w Akademii Obrony Narodowej, na podstawie rozprawy „Podstawy teorii obrony powietrznej”. W 1994 roku ukończył studia podyplomowe w George C. Marshall European Center for Security Studies w College Of Strategic Studies and Defence Economics.  W 1995 roku został polskim członkiem Pugwash. Posiada pokaźny dorobek naukowy: Kierował szeregiem prac naukowo-badawczych dotyczących bezpieczeństwa państwa, promował kolejnych doktorantów, prowadził wykłady głównie w Instytucie Dziennikarstwa Zagranicznego i Instytucie Spraw Międzynarodowych Uniwersytetu Jagiellońskiego, Studium Bezpieczeństwa Narodowego Uniwersytetu Warszawskiego, Krajowej Szkole Administracji Publicznej oraz w Wydziale Strategiczno-Obronnym Akademii Obrony Narodowej. Od 1990 do lutego 2016 opublikował 39 artykułów, siedem monografii/raportów z badań prowadzonych w ramach projektów dofinansowanych przez Unię Europejską. Pogrzeb odbędzie się w czwartek 7 grudnia 2023 r. Uroczystości pogrzebowe rozpocznie o godz. 11.00. Masza Św. w kościele pw. św. Piotra i Pawła w Nowym Dworze Mazowieckim, ul. Prymasa Wyszyńskiego 1, poczym nastąpi pożegnanie na cmentarzu komunalnym w Nowym Dworze Mazowieckim, ul. Mała. Cześć Jego Pamięci! Kpr. rez. dr Andrzej Bogucki, Bydgoszcz, dnia 3.12.2023 r.